Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1OPowstanieirozwójkanalizacji
Sztukawykonywaniakanałóworazplanowanieibudowaukładówkanaliza-
cyjnychzaliczająsiędotychzasadniczychdziałań,którychefektymogąsłużyć
dorozróżnianiaokresówcywilizacyjnychwhistoriiludzkości.Rozwójkanaliza-
cjiniebyłjednostajny,apostępdokonywałsięzudziałeminastykuróżnych
umiejętnościidziedzinwiedzy,główniewfunkcjiichrozwoju.
Pierwszeprzewodykanalizacyjnewykonywanozmateriałównaturalnych,to
jestzdrewnaimateriałówkamiennych,występującychwprzyrodzieiwymaga-
jącychjedynieodpowiedniejobróbkimechanicznej.Przykładypozostałościta-
kichkonstrukcjisprzedkilkutysięcylatmożnaznaleźćnp.naterenachdawnej
MezopotamiiczywPakistanie(Hvitved-Jacobseniin.,2013zaBurianiin.,
1999iBertrand-Krajewski,2005).Należyteżpodkreślić,iżjużwstarożytności
budowanopodziemnekanałyściekowezcegływypalanejnasłońcu.Przykła-
demjestbabilońskiemiastoUrwyposażone(ok.2400r.p.n.e.)wukładkanali-
zacjiściekowej.Najsłynniejszymkanałemwstarożytnościbyłkolektorkana-
lizacyjnyRzymuonazwieCloacaMaximawykutywskaleokoło600latp.n.e.
Przezokoło600latbyłonotwarty,dopierow33rokup.n.e.cezarOktawianka-
załgoprzykryć,abywyeliminowaćtrudnedozniesieniaodory.Kolektortenma
wprzybliżeniuprzekrójkwadratowyzprzesklepieniemugóry.Jegowysokość
iszerokośćwynosząok.3,5metra,aspadekdnawahasięwprzedzialewartości
1,0–30,0‰.Zbierałonściekiiwodyopadowezcałegomiastaiodprowadzał
doTybru.Kanałtenprzetrwałdodzisiajizostałwłączonydowspółczesnego
systemukanalizacyjnegomiasta(Wóycicki,1948;Sozańskiiin.,2002).
Poupadkucesarstwarzymskiego,ażdoczasównowożytnychwEuropie
standardżyciaipoziomsanitarnymiastznaczniesięobniżył.Wiązałosiętoczę-
ściowozezburzeniemprzezbarbarzyńcówfragmentówsieciakweduktówrzym-
skichikanalizacjiorazichniszczeniemnaskutekbrakukonserwacji,agłównie
ztym,iżpowstającewtymokresienowemiastaiosiedlaniebyływyposażone
wzorganizowaneukładywodociągoweikanalizacyjne.
Okresnowożytny,datowanynajczęściejodok.1800rokudoIIwojnyświa-
towej,charakteryzowałsięprzedewszystkimtworzącąsięświadomościąiod-
powiedzialnościąspołecznąwzakresiezdrowiapublicznego,awszczególności
profilaktykichoróbzakaźnych.PraceLudwikaPasteuraiRobertaKocha,wtym
powstaniebakteryjnejkoncepcjichoróbzakaźnych,nadałypowstającejwów-
czasnowejdziedzinie–inżynieriisanitarnej–cechyświadomegoprzyczyno-
wo-skutkowegodziałaniaocharakterzezarównonaukowo-technicznym,jak
iekonomicznymorazspołecznym(Sozańskiiin.,2002;MWH,2005).Spowo-
dowanytymdziałaniemrozwójcentralnegosystemuzaopatrzeniawwodę,
obejmującegotakżejejuzdatnianieorazzbieranie,odprowadzanieioczyszcza-
niepowstającychścieków,wmiastachnajbardziejrozwiniętychkrajóweuropej-
