Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Barczykowska,Kapitałspołecznyazjawiskapatologiispołecznejwwielkimmieście,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-869-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
24–Rozdział1.OdMarksadoPutnama–genezakoncepcjikapitałuspołecznego
składająsięzjakiśaspektówstrukturyspołecznejiułatwiająpewnedziałania
jednostek,któresąwewnątrztychstruktur.Podobniedoinnychformkapitału,
kapitałspołecznycharakteryzujesięproduktywnością,umożliwiającosiągnięcie
pewnychcelów,którebyłybynieosiągalnepodjegonieobecność(J.S.Coleman,
1988,s.302).
Autortentraktujekapitałspołecznyjako„aspektdobrapublicznego”,cibowiem,
którzygo„generują”,przyjmujązwykletylkodrobnączęśćzwiązanychznimko-
rzyści(S.Kozyr-Kowalski,2000,s.135).ZatemkapitałspołecznyjestdlaColemana
zjawiskiemspołecznym.Jegowystępowaniewiążesięzezdolnościąjednostekdo
wykorzystaniamożliwościwynikającychzrozwojugospodarczego,alenietylko.
Kapitałspołecznyjestprzezniegoutożsamianyrównieżzumiejętnościąwspół-
pracymiędzyludzkiejwobrębiegrupiorganizacjiwceluzaspokojeniawspólnych
potrzebiinteresów.Jegoistotąjestzdolnośćludzidołączeniasięzinnymiwgru-
pyzzamiaremurzeczywistnieniaplanów(za:J.Przybysz,J.Sauś,2004,s.10).
JamesS.Colemanpodkreślajednakodmiennośćkapitałuspołecznegood
innychformkapitału,mówiąc,żejegoimmanentnącechąjestzakotwiczenie
wstrukturzespołecznej,atakżewystępowaniewpostacidobrawspólnego,co
oznacza,żekapitałdostępnyjestwszystkimtym,którzyzinternalizowaliire-
spektująokreśloneograniczeniawpostacinorm,ceniąpewnewartościinabazie
tegogotowisąpoświęcićswojeindywidualneinteresynarzeczdobrawspólnoty.
Imczęściejludziezwracająsiędoinnychopomoc,tymwiększykapitałspo-
łecznysięwytwarza.[...]Więzyspołecznezanikają,jeśliniesąpielęgnowane;ocze-
kiwaniaizobowiązaniazanikająwmiaręupływuczasu,anormyzależąodstałych
kontaktów(J.S.Coleman,1990,s.321).
NiezwykleinteresującyjestuColemanaaspektstrukturalnego(sieciowego)
pochodzeniakapitałuspołecznego6.Umiejscowienieźródełkapitałuspołecz-
6Decydującywpływnarozumieniekapitałuspołecznegojakosiecipowiązańmiałypracesocjolo-
gaMarkaGranovetteraiekonomistyYoramaBen-Poratha.Tenostatnidokonałanalizypowiązań
wsieciachnaróżnychpoziomachorganizacjiiustalił,żenajważniejsząichcechąjesttożsamość
podmiotównimipołączonych.Pozatymzwiązkisieciowe(paradygmatycznesątuzwiązkirodzin-
ne)charakteryzująsiętakimicechami,jak:1)dłuższy,nieokreślonyczastrwania;2)zróżnicowanie
działań,zmieniającysięzasięgiważności;3)oparciesięnanieformalnych,niedokońcaokreślonych
umowach,przyczymwieledziałańmacharakterreakcji;4)umowyskładającesięzwielunieza-
leżnychskładowych,którychwagętrudnooszacować;5)brakjednejuniwersalnejmiarywymiany
(niebilansujesięrównieżindywidualnegowpływu,zatemdopuszczasiędużybrakzbilansowania
wwymianie,bezokreślenia,kiedyijakmabyćonwyrównany);6)realizacjaumówzwiązanagłów-
niezwewnętrznymiregulatoramizachowania,alesporeznaczeniemarównieżnaciskspołeczny;7)
umowyiwymianatworzącedopewnegostopniakolektywnątożsamość,któraznaczącorzutujena
przebiegwymianyzkimś,ktotakiejtożsamościniema;8)ucieleśnianiesięzwiązkówwtożsamo-
ściczłonków(chodzioto,żebeztożsamościbiorącychudziałwzwiązkuosóbtracąoneznaczenie;
związkitezawszemająszczególnycharakter,niepodlegająnegocjacjomisąnietransferowalne)(za:
Z.J.Stańczyk,2000,s.24–25).Wspomnianiteoretycy,atakżepóźniejPutnam,zgodnieuznali,że
dlagospodarkiispołeczeństwaznacznieważniejszesąsieciosobowe,nieformalneihoryzontalne,
