Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Badaniasieciwnaukachspołecznych
charakteryzującychsięścisłąirozbudowanąhierarchią,kontaktamiΠtwa-
rząwtwarz”.Wspołeczeństwietradycyjnymwszelkiekontaktyspołeczne
ograniczałysiędookreślonejgrupyosób,posiadającejwyraźniewyzna-
czonągranicę.Wprostysposóbmożnabyłookreślić,ktonależydodanej
grupy,aktojestzzewnątrz.Sprecyzowanekryteriaprzynależnościuła-
twiałyprzyjmowanieiwykluczaniejednostkizdanejgrupy.Ponadtogru-
pybyłyorganizacjamidługotrwałymi,wktórychposzczególnymczłonkom
wyznaczanookreślonerole,anaichpodstawiepozycjęwgrupie.Przez
dłuższyczasgrupybyłyzasadniczymczynnikiemgwarantującymciągłość
społeczną.Odnichzależałatrwałośćformorganizacyjnychischematów
działania,atakżeciągłośćwięzispołecznej44.
Dlaprzybliżenia,zrozumieniaiwyjaśnieniazasadfunkcjonowaniamo-
delugrupowegosocjologowieipsychologowiespołeczniprzeprowadzili
szeregbadańdotyczącychwłaściwości,komponentówiprocesówgrupo-
wych45.Procesybadawczekontynuowanodolatsiedemdziesiątych,domo-
mentukryzysuwrozważaniachnadgrupamispołecznymi.W1974roku,
IvanD.Steineroświadczył,żebadanianadgrupamistraciłynaznaczeniu
iwitalności46.PitrimSorokin,wybitnysocjologXXwieku,podkreślał,że
grupyspołecznekrzyżująsię.Odrzucającsformułowanie,żejednostka
należydojednegospołeczeństwa,przekonywał,żeludzieoddziałująna
siebiewwielowymiarowychprzestrzeniach,tworzącróżnespołeczeń-
stwa,azatemsieciinterakcjinachodzącenasiebie.Wtensposóbpowstaje
wielośćspołeczeństw,inaczejokreślanawielościąspołecznychświatów47.
Przedmiotembadańsocjologicznychobjętowówczassiecispołeczne,jako
zespołyrelacjimiędzyaktoramiindywidualnymiizbiorowymi.Orientacja
sieciowastanowiłazatemdrogęwyjściazkryzysubadańnadgrupamispo-
łecznymiokresulatsiedemdziesiątychiosiemdziesiątych.
Wprocesachprzejściaodgrupwkierunkusieciwyróżnićnależykilka
etapów,następującychposobiefazrozwoju.Pierwszym,jakpodajeBarry
Wellman,byłoprzejścieodwspólnotopartychnasąsiedztwiedowspólnot
opartychnakonkretnymmiejscu48.Kluczoweznaczeniematutajwielość
miejsc,wktórychfunkcjonujejednostka.Wspołeczeństwietradycyjnym
funkcjonowałaonawobrębiejednegomiejscaijednej,trwałej,silnejizwar-
44
Zob.J.Mazur,Grupaspołeczna,EncyklopediaSocjologii,Tom1,WydawnictwoOficynaNaukowa,War-
szawa1998,s.260.
45
Możemywyróżnićm.in.badaniaJohnaTurnera,George’aHomansa,RobertaMerona,AlexaBavelasa,
KurtaLewina,Henry’egoKellermana,WilliamaWhyte,a,RobertaBalesa.
46
Zob.J.Mazur,Grupał,s.265.
47
ZobaczP
.Sorokin,Sistemasociologii,tom2.,Social’najaanalitika,Petrograd1920,s.38.,cyt.za:J.
Kurczewski,Wstęp:Lem,BaudrillardiWielkaSieć,[w:]K.Krzysztofekiinni,Wielkasieć.E-sejezsoc-
jologiiInternetu,WydawnictwoTrio,Warszawa2006,s.18.
48
B.Wellman,PhysicalPlaceandCyberplace:TheRiseofPersonalizedNetworking,“InternationalJour-
nalofUrbanandRegionalResearch”
,tom25/2001.
25
