Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KarolIVLuksemburskijakowładcakierowałsiętrzemazasadami:bezpie-
czeństwopaństwaidynastii,kompromisirównowagawstosunkachmiędzy
państwami,stanamiiludźmi.Jakoojciecczułsięwobowiązkunauczyćswoich
następcówtejtrudnejsztukirządzenia,cowewstępiedoautobiografiiujął
następująco:nopróżnyminaiwnymmymżyciuwamnapisaćpragnę,[…]aby
mogłowamsłużyćzaprzykład”.Aleprzykładamimiałybyćnietylkojegowłasne
uczynki,lecziprzypominaniechwalebnychczynówprzodków.Rolęhistoriografii
jakoideologicznegoorężaKarolIVdoceniłpodczaspobytuwParyżuwlatach
1323-1329,obserwujączabiegiKapetyngówowłaściwywizerunekdynastii
wspisywanychodpołowyXIIIw.WielkichkronikachFrancji2.Dlategopóźniej
takwielkąwagęprzykładałdoodpowiedniegoujęciadziejówczeskich,zweryfiko-
waniadotychczasowychkronikpodwzględemźródłowym,usunięciainformacji
niepewnych,dwuznacznych,adodaniawiadomościnpotrzebnych”wedukacji
następców,bo-jaktwierdził-dobreprzykładyprzodków:nichobyczajów,roz-
sądkuisukcesówbędądlamłodychksiążątniczympancerzczyrycerskazbroja”
3
.
Ztychpowodównietylkoinspirowałrodzinnychtwórców(PřibikPulkava
zRadenina,FranciszekPraski,BenešKrabicezVeitmilu)iobcych(JanMarignola
zFlorencji),aleisampróbowałsiłwhistoriografii,sięgającdowydarzeńzczasów
kształtowaniasiępaństwaczeskiego.TakpowstałaNowahistoriaświętegoWac‑
ławamęczennika,księciaczeskiegoprzezpanaKarola,rzymskiegocesarzaikróla
czeskiegoułożona,gdzieautorprzedstawiłwłasnewyobrażeniaidealnegowładcy,
J.Happes,DieVitaCaroliQuarti.SelbstzeugniseinesspätmittelalterlichenHerrschers.KarlIV
,
alsselbstbewussteundgottesfürchtigePersönlichkeit,Hamburg2013.Trzebateżzwrócićuwagę
naobszernyartykułE.Schlotheuber,DieAutobiographieKarlsIV
.unddiemittelalterlichenVor‑
stellungenvomMenschenamScheideweg,nHistorischeZeitschrif”2005,Bd.281,s.561-591,
http://www.geschichte.hhu.de/fileadmin/redaktion/Fakultaeten/Philosophische_Fakultaet/
Geschichtswissenschafen/Mittelalterliche_Geschichte/Publikationen/autob_karlIV.pdf[dostęp
21.06.2017],wktórymautorkaprzedstawiaautobiografięnaszerokimtleliterackichdokonań
średniowiecza,analizujedydaktyczno-moralnywymiarśredniowiecznejautobiografiiorazbuduje
osobistyprofilKarolaIVwdobiekryzysuwartościuschyłkuepoki;A.Paravicini-Ebel,DieVita
KarlsIV.,ein„ego‑Dokument”?,nDeutschesArchivfürErforschungdesMittelalters”2007,Bd.63,
s.101-109,http://www.mgh-bibliothek.de/dokumente/a/a140826.pdf[dostęp22.06.2017].
2
J.Pysiak,SakralizacjawładzykrólewskiejwideologiimonarchicznejKapetyngówwXII-
XIVwieku:monarchiaeschatologiczna[w:]Monarchiawśredniowieczu.Władzanadludźmi,
władzanadterytoriami.StudiaofarowaneprofesorowiHenrykowiSamsonowiczowi,red.J.Pysiak,
Warszawa-Kraków2002,s.277,281;W.Iwańczak,CesarzKarolIVijegopostawawobechistorii
[w:]Venerabiles,nobilesethonesti.StudiazdziejówspołeczeństwaPolskiśredniowiecznej.Prace
ofarowaneprofesorowiJanuszowiBieniakowiwsiedemdziesięciolecieurodziniczterdziestoleciepracy
naukowej,red.A.Radzimiński,A.Supruniuk,J.Wroniszewski,Toruń1997,s.51-59;F.Kavka,
KarelIV
.Historieśivotavelkćhovladafe,Praha2016,s.43.
3
M.Bláhová,Pravdavčeskychstfedověkychkronikach[w:]Causacreandi.Opragmatyce
źródłahistorycznego,red.S.Rosik,P.Wiszewski,ActaUniversitatisWratislaviensis.Historia171,
Wrocław2005,s.251.
•9•
