Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
kudoróżnychaspektówkulturowejmodernizacji10.Większośćprezen-
towanychtutekstówzostałajednakprzygotowanapóźniej,wramach
projektunaukowegopodtytułemLiteraturaprzełomuXIXiXXwieku
jakoświadectwoprzeobrażeńkulturyeuropejskiej.Interesowałymnietu
przedewszystkimdwaaspektykrytykikulturologicznej:a)przedmioto-
wy,sprowadzającysiędoodpowiedzinapytanie,jakieartykulacje/ma-
nifestacjenowoczesnejkulturydyskursteneksponujeicharakteryzuje;
b)perspektywaaksjologiczna,czylisposóbwartościowaniaopisywa-
nychfaktów,awięcregułyczydominantyaksjologicznerządzącetym
krytycznymdyskursem.Marginalnienatomiastpotraktowanyzostałtu
wymiarestetyczny,którywbardziejsystematycznymujęciu(iwyłącznie
wodniesieniudomodernistycznejliteraturyfaktu),rozpatrywałbym,
korzystajączpropozycjiHaydenaWhiteja11,jakoanalizęretorycznej
organizacjikulturologicznegodyskursu,opistropówuobecniających
sięwjegojęzykowymuposażeniu,charakterystykęichsemantycznej
iperswazyjnejwartości,wyjaśnieniefabularnejlogikimodernistycz-
nejkulturologii,itp.Zagadnienietowymagajednakosobnychbadań.
Pierwszym,opublikowanymjużefektemwspomnianegoprojek-
tu,jestksiążkaSojusze–konfrontacje–antagonizmy.LiteraturaXIX
wiekujakoświadectwomodernistycznejquerelle(Bydgoszcz2019),
którejniniejszajestdopełnieniem.Oilewyżejwymienionaomawia-
łabatalięświatopoglądową,zaświadczonąprzedewszystkimwli-
teraturzefrancuskiejXIXwieku,otylewtekstachzamieszczonych
wtymzbiorze,nierezygnujączkontekstueuropejskiego,odwołuję
sięgłówniedotwórczościautorówpolskich,czynnychuschyłkuXIX
iwpoczątkachXXwiekum.in.:WacławaBerenta,GabrieliZapolskiej,
StanisławaPrzybyszewskiego,KazimierzaPrzerwy-Tetmajera,Zenona
Przesmyckiego,FeliksaJasieńskiego,IgnacegoMatuszewskiegoiStani-
sławaIgnacegoWitkiewicza.
10
P.Siemaszko,Wieżazkościsłoniowejimrowisko.Krytykakulturymasowejwpiś-
miennictwiepolskimiobcymIIpołowyXIXwieku,[w:]Modernizm.Zapowiedzi–
krystalizacje–kontynuacje,red.A.Grzelak,M.Kurkiewicz,P.Siemaszko,
Bydgoszcz2009.
11
Por.np.H.White,Teksthistoriograficznyjakoartefaktliteracki,[w:]Poetyka
pisarstwahistorycznego,red.E.Domańska,M.Wilczyński,Kraków2010.
