Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Katolickiezasadyniewolnictwa...
łączyć,abynieucierpiałgłównycelmałżeństwa.Jeślinatomiastżonajestwolna,powinna
podążyćzaswymmężemniewolnikiem
77
.TęopinięprzytaczatakżePiotrzAncarano
78
.
KardynałJuandeTorquemadazapodstawęuważarozróżnienienamałżeństwo
zawartezazgodąlubbezzgodypana.Wpierwszymprzypadkuprawaniewolnikamają
pierwszeństwo,zatempanniemożegosprzedaćgdziekolwiekipowinienustąpić,
jeśliżądałbywykonaniaposługidlasiebiewtymsamymczasie,gdyżonaniewolnika
domagasięspełnieniapowinnościmałżeńskiej.Wdrugimprzypadku—gdymałżeń-
stwoniewolniczezostałozawartebezzgodypana—pierwszeństwomająprawapana,
aleniemożeonsprzedaćniewolnikadoodległychmiejsc.Możejednaksprzedać,byleby
tylkonieucierpiałyznaczniedobramałżeńskieniewolników.Gdyzaśmałżonkowie
niewolniczynależądoróżnychpanów,którzymieszkajądalekoodsiebie,wówczas
możezainterweniowaćKościółizmusićktóregośzwłaścicielidosprzedanianiewol-
nikadrugiemulubkomuśmieszkającemuwpobliżu,takabyniewolnicymoglispełniać
powinnościmałżeńskie
79
.
KardynałHostiensiszastanawiasięnastępnienaduzasadnieniempowszechnie
przyjmowanegozwyczaju:partussequiturventrem(dosłownie:potomstwopodąża
zabrzuchem).Wydawałobysię,żepotomstwopowinnopodążaćzaojcem,jakożekażdy
jestpoddanyjakiemuśprzełożonemu,np.żonajestpoddanamężowi.Więcipotomstwo
powinnopodążaćzagodniejszymstatusemojcaniżzastatusemmatki.Zresztąirola
ojcawewzbudzeniupotomstwajestgodniejszaiwiększaniżmatki.Zatempodążanie
potomstwazastatusemmatkimożesięwydawaćwbrewnaturze.Jednakchociażmęż-
czyznamawiększyudziałibardziejprzyczyniasiędowzbudzeniapotomstwa,tomatka
karmiiwswychwnętrznościachchronipoczętedziecko,dlategonowocpodążazazie-
mią,czyto,gdyjestwolna,czyteżniewolna”(fructussequiturterram,sivesitlibera,sive
serva).HostiensisprzywołujewtymkontekścieInstytucjeJustynianaks.II,1,31,gdzie
podajesięprzykładpisząc,żejeśliTitiuszasadziłbynaswoimgrunciecudząroślinę,
będzieonanależaładoniego.JeślizaśzasadziłbyswojąroślinęnagruncieMaeviusa,
wówczasroślinatabędzienależećdoMaeviusa,jeślitylkozapuścikorzenie.Wynika
ztego,żeważniejszajestwłasnośćgruntu,naktórymsięsieje,niżsamonasienie.
Hostiensiswidzituanalogiędowzbudzaniapotomstwauludzi
80
.Wartozapamiętać
77
Panormitanus,CommentariainQuartumDecretaliumLibrum,Deconiugioservorum.Rubrica,cap.1,nr6.
78
PiotrzAncarano,SuperquartoDecretaliumfacundissimaCommentaria.Deconiugioservorum,Dignum,
nr8.
79
JoannesdeTurrecremata,Incausarumdecretaliumsecundampartemdoctissimicommentarii,TomusTertius,
Causavigesimanona,Quaestiosecunda,Dictumestnobis,nr2-3.
80
Hostiensis,Summaaurea,lib.IV,tit.Denatisexliberoventre,nr2.
102
