Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nej,którąmożnaweryfikowaćempirycznie(takiefunkcjedopasowanedozja-
wiskrzeczywistychsąnazywanemodelami;wbadaniachkonsumpcjiznajdują
zastosowaniemodele:tendencjirozwojowych,autoregresjiiprzyczynowo-
opisowe).Wmodelumogąbyćuwzględnionebezpośredniotylkoteelementy,
któremożnawyrazićilościowo,natomiastniemożnawnichuwzględnićele-
mentówniewymiernych,którewceluprzywróceniaimcechmierzalnościzastę-
pujesięwielkościamiumownymitypuskalarnegolubfunkcyjnego
23.Wmodelu
niemożnauwzględnićwszystkichczynników,ajedyniete,któremajązasadni-
czeznaczeniewoddziaływaniunakonsumpcję.Najtrudniejszymproblemem,
jakinapotykasięwbadaniutendencjirozwojowejzjawiska(tzw.modeleten-
dencjirozwojowych),jestwybóranalitycznejpostacimodelu,czylifunkcji(li-
niowej,wielomianowej,potęgowej,wykładniczej,logarytmicznej),zapomocą
którejwyrównujesięszeregempiryczny.Statystykaiekonometriamająwtym
względziezaleceniaformalne,alenależybraćpoduwagęrównieżprzesłanki
logiczneimerytoryczne.
Metodydyskryminacyjneobejmująszczególnieprzydatnewbadaniach
konsumpcjimetodytaksonomiczneorazanalizęczynnikową.Taksonomiapo-
zwalanadokonaniepodziału–niejednolitegozpunktuwidzeniaokreślonych
iwymiernychcechdiagnostycznych–zbioruelementównazespoływewnętrz-
niebardziejjednolite,czyliumożliwiaklasyfikacjęiporządkowanieobiektów.
Głównymcelemanalizyczynnikowejjestwyodrębnienienajistotniejszych
czynnikówzogółuzmiennychcharakteryzującychdanezjawisko,np.konsump-
cję.Zkoleimetodyanalizyczynnikowej
24łączysięwbadaniachekonomicz-
nychnajczęściejzredukcjąliczbyzmiennych,coupraszczaprowadzonąanalizę.
Wwynikutejprocedurynastępujeusunięciezezbioruzmiennychsilnieskore-
lowanych,awięczmiennychmałoróżniącychsięmiędzysobąpodwzględem
dostarczanychinformacjiobadanymzjawisku.Słabąstronąanalizyczynniko-
wejjestprzyjęciepewnychzałożeńdotyczącychliniowejzależnościmiędzy
zmiennymi,coniezawszewystępujewrzeczywistości.Oilewmetodachtakso-
nomicznychporównywaniecechdokonujesięzapomocąmacierzyodległości,
otylewanalizieczynnikowejpoprzezmacierzkorelacji,którajestwyznaczana
napodstawiemacierzyobserwacjiistandaryzacjizmiennych.Pozwalaona
utworzyćmacierzładunkówistotnychorazustalićliczbęczynnikówistotnych.
23Cz.Bywalec,L.Rudnicki:Konsumpcja,op.cit.,s.224.
24T.Grabiński:Wielowymiarowaanalizaporównawczawbadaniachdynamikizjawiskekonomicznych.
Monografie,nr61,WydawnictwoAkademiiEkonomicznej,Kraków1984,s.22-23;szerzejometodacheko-
nometrycznych:R.Hušek:Ekonometrickáanalýza.Oeconomica,VSE,Praha2007;R.Hušek,J.Pelikán:
Aplikovanáekonometrie,teorieapraxe.ProfessionalPublishing,Praha2003;J.Hebák,J.Hustopecký,
J.Malá:Vícerozměrnéstatistickémetody(2).Informatornin,Praha2005.
28
