Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
25
Pomiędzy.Opewnychtendencjach…
Jeszczewiększadwuznacznośćcechowałafilmyosadzonewlatach30iWpeł-
ninostalgicznytrybodbioruuruchamiaływspominanejużmuzycznefilmyJanusza
Rzeszewskiego,aleteżniezwyklepopularnadylogiaVabank(1981,kontynuacja
ptiVabankIIczyliriposta,1984)JuliuszaMachulskiego,wktórejmikskomediiire-
trokryminałutworzyłbardzopociągającyefektekranowyiMachulskizaproponował
formułędynamicznegoizabawnegoheistmovie,dlaktórejlatamiędzywojennesta-
nowiąkoniecznetło–stroje,muzyka,przestępczypółświatekitypypostaciniesą
tujednakwiernąhistorycznąrekonstrukcją,aleraczejgrająnapopularnychwyobra-
żeniachotejepoce,czerpiąctyleżzklasycznychkryminałów,ilezamerykańskiego
Żądła(1973,GeorgeRoyHill)iNostalgicznycharakternarracji–choćwynikający
zzupełnieinnychpobudekizałożeńartystycznych–cechowałteżfilmydotyczące
przedwojennychkresówwschodnichiWwypadkuDolinyIssy(1982)Konwickiego
(wedługpowieściCzesławaMiłosza)orazKronikiwypadkówmiłosnych(1986)Wajdy
(wedługizescenariuszemKonwickiego)toniezabawazwizerunkamiepoki,aau-
tobiograficznysentymentalizm(naznaczonyjednakpamięciąonadchodzącejwoj-
nie)wpłynęłynakształtfilmowegoświataprzedstawionego–prezentowanejjako
utracona,magicznakrainamłodościWileńszczyznyiDopewnegostopniajakowyraz
tegosentymentuzautraconymprzedwojennymświatempięknychhrabiówibiednych
sklepikarek(aleiflselektywnie”obecnegowfilmiekresowegoakcentu)możnapotrak-
towaćtakżepopularnegoZnachora(1981)JerzegoHoffmana,który–podobniejak
wzrealizowanejkilkalatwcześniejTrędowatej(1976)–skupiasięprzedewszystkim
namelodramatycznejfabulei
Zapowiedźnadchodzącejwojnyregularnienaznaczałarozgrywającesięwla-
tach30ifilmy,czasamiprzyjmującnieomalapokaliptycznycharakteriWątekten–
grozęspodziewanegokonfliktuinarastającegohitleryzmueksponowałychoćbyLi-
muzynaDaimler-Benz(1981)BajonaczyMediumKoprowicza,wktórychpróżno
szukaćprzejawównostalgii(możepozadrobnąnutąfascynacjiikonografiąiklima-
temepoki–wnętrzami,strojamiczymanierami)iÓwkatastrofizm,spełniającysię
wświadomościzbliżającegosiękońcaiukazywaniuświatanakrawędzigwałtownej
historycznejzmiany,dotyczyłtakżeportretówepokwcześniejszych,jaknaprzykład
epickiego,porównywanegoczęstodotwórczościViscontiegofin-de-siecle1owegoMa-
gnata(1986,FilipBajon),opowiadającegohistorięwzlotuiupadkumożnegośląskie-
goroduwtokupierwszejpołowyXXwieku(notabenepowojennąrewolucjęklasową,
tyleżezludowejperspektywyukazywałwcześniejPałac,1980,
T
adeuszaJunaka13),
13
FilmtenwtymkontekściewnikliwieanalizujeSebastianJagielskiiZobiSiJagielski,Przerwaneemancypa-
cjeś,si277-312i
