Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KlątwaParmenidesa
tzw.pogonizaprawdą34.Polemosz53fragmentuHeraklita–awięcspór,
przemaganiesię,widziautorByciaiczasujakopierwotneaniniepojednanie,
aninieharmonijnepołączenie,leczzwarcie.Istotąbyciajestspór,„samo-
przeciwstawiający-się-sobie-namysł.Todziękiniemurzeczysiępokazują35.
Topozycjaklasyczniehermeneutyczna.Drogaśrodka!Nowoczes-
nawersjaśredniowiecznejteoriianalogii.PomiędzyekstremamiParme-
nidejskiejjednoznaczności(univocatio),światarodzącegosięzjęzyka
anominalistycznejdualnościjęzykairzeczy–jestto,cojest.
***
BorykałsięzzawiłościamiruchuibezruchuPlaton,roztrząsającPar-
menidejskiezaklęcia.UdręczonyposzukiwaniemJEDNEGOpopadłwkoń-
cuwjakbypostmodernistycznądesperację.Otokilkapróbekzdialogu
Parmenides:
GdybyJEDNOrobiłosięinne,niżjest,niepodobna,żebydalejzostawałotym
Jednym.
JEDNOitosamowcałościniepotrafrównocześniedoznawaćirobićjednego
itegosamego36.
34
ķCowłaściwieuruchamiawnaswolaprawdy>ł].Załóżmy,żechcemyprawdy:dlacze-
goniewolimynieprawdy?Iniepewności?Nawetniewiedzy?ĵ|F
.Nietzsche,
Pozadobrem
izłem
,tłum.G.Sowiński,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2012,s.9.
Więcejnatentematwdalszejczęściksiążki.
35
Zob.M.Heidegger,
Rektorat1933/34.Okolicznościiprzemyślenia
,tłum.M.Żmudzińska,
ķPrzeglądPolitycznyĵ2009,97/98,s.126.Por.M.Heidegger,
Wprowadzeniedometafzy-
ki
,tłum.R.Marszałek,WydawnictwoKR,Warszawa2000:ķHeraklitpowiada(Fragm.53):
ķΠόλεμοςπάντωνμενπOτήρεστι,πάντωνδεβOσιλεύς,KOiτουςμενθεουςἐδειξετουςδεανθρώπους,τουςμεν
δούλουςεποίησετουςδεελευθέρους”.ĺRozprawianiesięjestwprawdziewszystkiego(coobecne)
ojcem(którypozwalawzejść),ale(też)władającymstrażnikiem.Jednychprzeznaczyłona
bogów,innychnaludzi|jednychuczyniłoniewolnikami,innychzaśludźmiwolnymiĻ.Wymie-
nionytuπόλεμοςtospórwładającyprzedwszystkim,coboskieiludzkie,żadnaludzkawoj-
na.Walka,ojakiejmyśliHeraklit,pierwszapozwalarozstąpićsięprzeciwstawnymmocom
istotowym,pierwszapozwalaprzybraćpozycję,zająćstanowiskoiuzyskaćrangęwłonie
uobecnianiasię.Wtakimrozstąpieniutworząsięszczeliny,odstępy,przestrzenieispoiny.
Wroz-prawianiusięstajesięświat.(Rozprawianiesięaninierozrywa,aninieniszczyjedno-
ścinadobre.Onojątworzy,jestskupianiem(λόγος).Πόλεμοςiλόγοςsątymsamymĵ,s.61.
36
Platon,
Parmenides.Teajtet
,op.cit.,138B–C,s.35.
32
