Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
WSTĘP
WprowadzenieGAARdopolskiegoporządkuprawnegowobecnymkształciestanowi
wyniktranspozycjiprzepisówdyrektywyATAznkrajowym”akcentempolegającymna
rozciągnięciustosowaniaklauzulinacałyniemalsystempodatkowy,mimożedyrektywa
ATAwymagałazastosowaniajejjedyniewobecCIT.Jednakzanimtonastąpiłozarów-
nopolskieprawo,jakrównieżdoktrynaorzeczniczaprzeszłydośćdługądrogę,która
pokazujespecyfikępolskichrozwiązańzwiązanązuwarunkowaniamikonstytucyjny-
mi.Historycznie,wubiegłymwieku,worzecznictwiezarysowałysiędwiekoncepcje.
Jednaznichakceptowałazasadnośćidopuszczalnośćodwoływaniasięprzezorgany
podatkowedocywilistycznejregulacjiobejściaprawa(art.58k.c.)wykorzystywanejdo
ocenystanówfaktycznychokreślanychdziśmianemunikaniaopodatkowania.Wdru-
giejkoncepcjikwestionowanomożliwośćstosowaniaart.58k.c.wtakichsytuacjach.
Podkreślano,żeniemożnauznaćzanieważnączynnościprawnej,gdynapodstawie
obowiązującychprzepisówpodatnikdziaławceluosiągnięciakorzystnegodlasiebie
skutkupodatkowego.Jednocześniepodkreślano,żebrakwprawiepodatkowymnormy
odpowiadającejart.58k.c.oznacza,żeniemożnazastosowaćinstytucjiprzewidzianej
wprawiecywilnymiwkonsekwencjiniemożnamówićoobejściuprawawkontekście
prawapodatkowego.
Skutkiempowyższychróżnicwkoncepcjachorzeczniczychbyłaingerencjaustawodawcy
iwprowadzenieogólnejklauzuliprzeciwunikaniuopodatkowania(art24b§1Ordynacji
podatkowej).Najejpodstawieorganypodatkoweiorganykontroliskarbowej,rozstrzy-
gającsprawypodatkowe,miałypomijaćskutkipodatkoweczynnościprawnych,jeżeli
udowodnią,żezdokonaniatychczynnościniemożnabyłooczekiwaćinnychistotnych
korzyściniżwynikającezobniżeniawysokościzobowiązaniapodatkowego,zwiększenia
straty,podwyższenianadpłatylubzwrotupodatku.Przepistenniestanowiłodpowied-
nikacywilistycznejinstytucjiobejściaprawa.Wzałożeniumiałpełnićfunkcjęwłaściwą
normomGAARobowiązującymwporządkachprawnychinnychpaństw.Rozwiązanie
tozostałojednakzakwestionowaneprzezTrybunałKonstytucyjnywsprawieosygn.
K4/03jakosprzecznezart.2(zasadapraworządności)wzwiązkuzart.217(obowiązek
określeniaistotnychelementówkonstrukcyjnychpodatkuwustawie)KonstytucjiRP1.
TrybunałKonstytucyjnywuzasadnieniuniezanegowałmożliwościwprowadzeniado
1WyrokTrybunałuKonstytucyjnegoz11.05.2004r.,K4/03,Dz.U.Nr122,poz.1288.
