Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Wokółkobiecości,męskościimediów
a.płećchromosomalną(genotypową)–zależnąodrodzajuchromoso-
mówpłciowych(wprzypadkuludzipłećmęskąwyznaczakariotyp
46XY
,płećżeńską46XX,występująrównieżkariotypyzzaburzoną
konfiguracjąchromosomówpłciowych);
b.płećgonadalną–związanązokreślonymigruczołamipłciowymi:ją-
dramilubjajnikami,płećtazaznaczasięodsiódmegotygodniaży-
ciapłodowego;
c.
płećgonadoforyczną–wynikającązezróżnicowaniadrógrozrodczych
rozwijającychsięzprzewodówgonad;
d.
płećzewnętrznychnarządówpłciowych–czyliobecnośćprącia
imosznyumężczyzn,asromuukobiet;
e.płećfenotypową–określanąprzezwyglądzewnętrznyczłowieka(ce-
chypłciowedrugorzędoweitrzeciorzędowe);
f.
płećhormonalną–związanązilościąwydzielanychhormonówpłcio-
wych;
g.
płećmózgu–dotyczącąróżnicwbudowiemózgudeterminujących
płećpsychiczną4.
Chromosomysąniewątpliwiepodstawowymwyznacznikiempłci.
Uczłowiekawystępują22parychromosomówautosomalnychijedna
parachromosomówpłci,któraodpowiadazato,jakirodzajpłcidanyor-
ganizmwykształci.Zarównożeńskakomórkajajowa,jakiplemnikza-
wierająwswymgarniturzechromosomowympojednymchromosomie
płciowym:XwprzypadkukomórkimatkilubY–wprzypadkuplemni-
ka.OsobnikposiadającydwachromosomyXjestpłciżeńskiej,natomiast
osobnikzjednymchromosomemXijednymchromosomemYmapłeć
męską.Zgodniezposiadanąparąallosomówpłódrozwijasięwkierun-
kukonkretnejpłci,następujeprodukcjahormonów,któreodpowiadają
zarozwójpierwszo-idrugorzędowychcechpłciowych5.
Wpływchromosomównaczłowiekawykraczajednakdalekopoza
programowanierozwojuukładurozrodczego.Znanejestoddziaływanie
4
K.Imieliński,Fizjologiczneaspektyseksuologii,w:Seksuologiabiologiczna,red.
Tenże,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1985,s.56–57;M.Nowicka,In-
terseksualizm–trzeciapłeć,w:Tabuseksuologii.Wątpliwości,trudnetematy,dylematy
wseksuologiiiedukacjiseksualnej,red.A.Jodko,WydawnictwoSzkołyWyższejPsy-
chologiiSpołecznejDAcademica”,Warszawa2008,s.45–46;S.Dulko,Sagaopłci,
DRocznikLubuski”2006,t.32,cz.2,s.88.
5
A.Jaczewski,Płećczłowieka,w:Przemianyobyczajowościseksualnejmłodzie-
ży…,s.7;por.K.Boczkowski,Genetyczneaspektyseksuologii,w:Seksuologiabiolo-
giczna…,s.203.
