Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataFidelis
Zachodniejdostępdoedukacji,szkoleniaizawodówzwiększyłsięzna-
cząco,poszczególnestanowiskapracybyłyczęstooficjalniekwalifikowa-
nejakoflmęskie”lubflkobiece”
.Wtejhierarchiikobietymiałyzazwyczaj
wykonywaćmniejprestiżoweiniskopłatneczynności,jaktwierdzono,
wzgodziezeswojąflpsychofizycznąodmiennością”
.Odpołowylatpięć-
dziesiątychwoficjalnymprzekaziecorazbardziejkładziononaciskna
rolekobietpozasferązawodową–matek,konsumentek,gospodyńdo-
mowych,atakże–cowszczególnysposóbuwidoczniłosięwkulturze
popularnej–obiektówmęskiegopożądania.
WostatnichlatachuwagęhistorykówEuropyŚrodkowo-Wschodniej
przykuwasferaszerokorozumianejkonsumpcjiiczasuwolnego.Bada-
czezauważajązdecydowanązmianęwoficjalnymdefiniowaniutożsamo-
ściobywatelipaństwkomunistycznych,jakrównieżwsamoświadomości
społecznejporoku1956.Poczasieradykalnychprzemianspołecznych
okresustalinowskiegoelitypolityczne,wzoremZSRR,zmieniłystrate-
giedziałania.Wwynikuzerwaniazwielomaelementamistalinizmusys-
temkomunistycznywcorazmniejszymstopniuopierałsięnaprzemocy
irepresjach,awcorazwiększymnawypracowywaniukompromisów
zróżnymigrupamispołecznymi.AmerykańskipolitologDavidOstna-
zywatakimodelflkontraktemspołecznym”
,wktóregoramachpaństwo
pozwalanaautonomięobywateliwsferzeżyciaprywatnegowzamian
zapolitycznykonformizm35.Takimodelsprzyjaługruntowywaniusię
tradycyjnegoporządkupłci,wktórymkobietybyłyprzedewszystkim
postrzeganejakomatkiiflstrażniczkiogniskadomowego”–pozornieau-
tonomicznejprzestrzeni,wolnejodopresyjnegopaństwa.
Wspomnianymodelflkontraktuspołecznego”inacisknatradycyj-
nerolekobietyniebyłyjednakwyłączniepróbąwskrzeszeniaprzed-
komunistycznychkonserwatywnychtradycji,leczwpisywałysięraczej
wszerszyprojektflkomunistycznejnowoczesności”
.flKobietanowocze-
sna”wkomunizmiemiałałączyćroledomoweikonsumenckiezpracą
PoliticsofWelfareinHungary,dz.cyt.;M.Fidelis,Women,Communism,andIndus-
trializationinPostwarPoland,dz.cyt.
35D.Ost,SolidarityandthePoliticsofAnti-Politics:OppositionandReforminPo-
landSince1968,Philadelphia1990.Zob.teżP
.Kenney,meGenderofResistance
inCommunistPoland,“AmericanHistoricalReview”1999,no.2.Polskaskrócona
wersjazob.tenże,PojęcieDMatkiPolki”wjęzykuopozycjiiwładzy,w:Komunizm:
Ideologia,system,ludzie,red.T.Szarota,Warszawa2001.
41
