Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JAKFUNKCJONOWAŁYIKOMUSŁUŻYŁYPRZYWILEJEWYDAWNICZE?
jedynieprzywielówlokalnych,którezyskiwałynaznaczeniuwraz
zewzrostemrolitargówksięgarskichwLipsku.
Naobszarzecesarstwa,pomimożeprzywilejebyłytamgłów-
nymnarzędziemregulacjidruku,niesprzyjałyjednakpowstawaniu
monopoliwydawniczych.Tworzeniumonopoliniesprzyjałoroz-
proszenierynkówksięgarskichwponad300państwachniemiec-
kich.Rozproszeniewładzyterytorialnejwpołączeniuzlokalnym
oddziaływaniemprzywilejówpowodowało,żeprzedrukinaterenie
państwniemieckichbyłyczymśnormalnym,awydawcyidrukarze
musielisięznimiliczyć.PozatargamiwLipskuiFrankfurcie,które
odbywałysiędwarazywroku,rzemiosłoihandelksiążkamibyły
naogółzwiązanezlokalnymirynkami.Regulacje,takiejakogólny
zakazprzedruków,pojawiłysięwdrugiejpołowieXVIIIw.wpań-
stwachtakichjakSaksonia,wktórychrynekksięgarskibyłwtym
czasierelatywnieduży32.WdrugiejpołowieXVIIIw.pozaSaksonią
zakazprzedrukówwprowadzonowPrusachw1766r.iwHanowerze
wroku1778.Wlatach1775-1776PrusyiSaksoniazobowiązałysiędo
wzajemnegorespektowaniazakazuprzedruków.Podobneporozu-
mieniezawartomiędzyHanoweremiBrunszwikiemw1778r.Według
Höffnerapotrzebaregulacjiprzedrukówpojawiałasięwmomencie,
kiedyrynekzbytuobejmującyobszaradministracyjnybyłwystar-
czającoduży,abyzapewnićzyskownąprodukcję,awyeliminowanie
konkurencjibyłopodstawądowiększychzysków33.
35
WENECKAREFORMASYSTEMUPRZYWILEJÓW
WXViXVIw.Wenecjabyłajednymznajbardziejożywionychcentrów
ówczesnegoświatowegosystemugospodarczego,zbardzodobrze
rozwiniętąorganizacjąhandluirzemiosła
34
.WładzeRepublikidbały
oto,abystworzyćdobrewarunkidoichrozwoju.Jednymzesposo-
bówożywianiarzemiosłabyłoudzielanieprzywilejówtym,którzy
sprowadzalidoWenecjinowetechnologielubprodukty.W1474r.
32E.Höffner,GeschichteundWesen...,s.227.
33Tamże.
34
F.Braudel,TheMediterraneanandtheMediterraneanWorldintheAgeof
PhilipII,vol.1,NewYork1972.
