Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziałI.Przepisyogólne
Art.126-139
wwynikukolejnychzmian-wszystkieprzepisystanowiącepodstawęnierównoprawne-
gotraktowaniawłasnościwzależnościodjejrodzajulubpodmiotu,doktóregonależy.
Procestenzostałostateczniezakończonyiprzypieczętowanywsensielegislacyjnym
orazsystemowymprzezKonstytucjęRzeczypospolitejPolskiejuchwaloną2kwietnia
1997r.(Dz.U.Nr78,poz.483zpóźn.zm.),którazapodstawęustrojugospodarczego
Polskiuznałaspołecznągospodarkęrynkowąopartąnawłasnościprywatnej(art.20),
podlegającejwrazzprawemdziedziczeniarównejdlawszystkichochroniekonstytu-
cyjnej(art.21),któramożebyćograniczonatylkowdrodzeustawyitylkowtakimza-
kresie,wjakimnienaruszaistotyprawawłasności(art.64).Wzmocnieniemtejochrony
jestpostanowienie,żeprzepisyKonstytucjiRPstosujesiębezpośrednio(art.8ust.2).
Nagrunciejednolitego,cywilistycznegopojęciawłasnościwyróżniasięjejposzczegól-
nerodzajewzależnościodprzyjętegokryteriumpodziału,awięcwłasnośćprywatna,
państwowa(skarbowa),jednosteksamorząduterytorialnego(komunalna),kościelna
izwiązkówwyznaniowych.Podwzględemtreściwszystkieterodzajeodpowiadają
dyspozycjiart.140k.c.,apodwzględemochrony-art.222in.k.c.Przyczynąichwy-
odrębnieniasąfunkcje,którespełniają,isposóbzarządzania,określonydlaposzcze-
gólnychpodmiotówwustawachszczególnych.Przykłademsąnieruchomościprze-
znaczonepoddrogępubliczną,którezewzględunaswojąfunkcję(użytekpubliczny)
mogąstanowićtylkowłasnośćSkarbuPaństwalubjednosteksamorząduterytorialne-
go(art.2austawyzdnia21marca1985r.odrogachpublicznych,tekstjedn.:Dz.U.
z2015r.poz.460zpóźn.zm.),własnośćgórnicza(art.10ust.5pr.geol.).
Dominującymrodzajemwłasnościwkażdejgospodarcerynkowejjestwłasnośćpry-
watna;własnośćpaństwowa(skarbowa)ijednosteksamorząduterytorialnegopod-
danesąunasszczegółowejregulacjiprzepisamimającymiwdużejczęścicharakter
normprawapublicznego,jaknp.większośćprzepisówogospodarcenieruchomościa-
mi,gospodarowaniugruntamirolnymiSkarbuPaństwaorazokształtowaniuustro-
jurolnego.Wobrociecywilnoprawnymnatomiastwłasnośćpaństwowa(skarbowa)
iwłasnośćjednosteksamorząduterytorialnegopoddanesąjednakowejregulacji,na
równizwłasnościąprywatną.
Przyocenierodzajugwarancjikonstytucyjnychochronywłasnościniemożnajednakpo-
mijaćróżniczachodzącychzewzględunapodmiotifunkcję,jakąpełniwłasnośćSkarbu
Państwaiwłasność(komunalna)jednosteksamorząduterytorialnego,ponieważróżnice
tewarunkujązakresisposóbmodyfikacjiochronywłasnościorazdopuszczalnejinge-
rencjiustawodawcyzwykłego.Granicetejmodyfikacjiiingerencjiniemogątylkoprze-
kraczaćzałożeńaksjologicznychleżącychupodstawprzepisówizasadkonstytucyjnych,
imusząpozostawaćwzgodziezzasadąproporcjonalności,którazakładaadekwatność
środkaicelu(por.wyrokTKzdnia12kwietnia2000r.,K8/98,OTK2000,nr3,poz.87).
35
www.wolterskluwer.pl
