Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.12
TYTUŁI.Przestępstwaskarboweiwykroczeniaskarbowe
6.Sądorzekając,powinienbraćpoduwagęcelezapobiegawczeiwychowawcze,któremają
zostaćosiągniętewstosunkudosprawcypoprzezzastosowaniekary,środkakarnego
lubinnychśrodków.Jesttowyraztzw.prewencjiszczególnej,wramachktórejto
sprawcamasięstaćprzedmiotemocenyiodniesieniadlasądu.Sądpowinienmiećna
uwadzewpływkary(innychśrodków)nasprawcę,atakżeto,bywrezultaciejejwyko-
naniazapobiecpopełnieniuwprzyszłościprzestępstwaprzezsprawcę.Wliteraturze
wyrażonoprzytymstanowisko,żeprewencjaszczególnawprawiekarnymskarbowym
będziesięograniczaćwpraktycedozapobiegania,przyznikomejroliwychowania142.
Należyjednakstwierdzić,żetylkoindywidualnaocenakonkretnejsprawyikonkretnego
sprawcypowinnabyćpodstawądownioskowaniacodostopnia,wjakimnawymiar
kary(innegośrodka)powinnymiećwpływcelewychowawcze(zob.wszczególności
uwagidotycząceart.12§3k.k.s.poniżej).
7.Sądpowinienteżmiećnauwadzetzw.prewencjęgeneralną,awięcpotrzebęwzakresie
kształtowaniaświadomościprawnejspołeczeństwa.Dyrektywataniemożebyćjednak
pojmowanawyłączniejakoodstraszaniespołeczeństwa.Tylkobowiemkarasprawied-
liwaiwspółmiernadostopniaspołecznejszkodliwościdanegoczynu,wymierzona
wgranicachwinysprawcymożemiećpozytywnywpływnaspołeczeństwo143.Celem
prewencjigeneralnejjestedukacjaspołeczeństwazapomocąferowanychwyroków,
azwłaszczaprzezwskazywanienasprawiedliwośćiracjonalnośćzróżnicowanychreakcji
karnychzuwaginaszczególnecechypopełnionegoczynu,jakrównieżosobysprawcy144.
8.Wart.12§3k.k.s.ustawodawcanadałpriorytetcelomwychowawczymsankcjikarnej
wprzypadkusprawcówmłodocianychalbonieletnich.Przezpojęciemłodocianych
należyrozumieć,zgodniezart.53§19k.k.s.,osobę,którawczasiepopełnieniaczynu
zabronionegonieukończyła21latiwczasieorzekaniawpierwszejinstancji24lat.Zkolei
nieletnitoosoba,któranieukończyła17lat(zob.art.5§1k.k.s.).Wprzypadkutakich
sprawców,zuwaginamłodywiek,sądpowinienkierowaćsięprzedewszystkimtym,
abysprawcęwychować.Jakwskazanoworzecznictwie,nmłodocianość”inwzględywy-
chowawcze”stanowiąjedyniepunktwyjściowyimusząbyćzestawionezpozostałymi
okolicznościamipodmiotowymiiprzedmiotowymi,mającymiznaczeniedlawymiaru
kary,przyczymistotnymiprzesłankamiprzyustalaniukarymłodocianemusprawcy
powinnybyć:stopieńjegozdemoralizowania,trybżyciaprzedpopełnieniemprzestęp-
stwa,zachowaniesiępojegopopełnieniu,motywyisposobydziałania145.Wdoktrynie
wskazanozaś,żepreferencjaceluwychowawczegowprzypadkusprawcówmłodocia-
nych(inieletnich)ograniczadobórikształtowaniereakcjikarnejzewzględunapotrzeby
ogólnoprewencyjne,jednakżekomentowanyprzepisniezwalniacałkowiciesądów
142L.Wilk[w:]Kodekskarnyskarbowy...,red.L.Wilk,J.Zagrodnik,2021,s.80.
143TakwyrokSAwWarszawiez10.02.2021r.,IIAKa280/20,LEXnr3160262.
144V.Konarska-Wrzosek[w:]Kodekskarnyskarbowy...,red.I.Zgoliński,2021,s.114.
145PostanowienieSNz4.05.2005r.,IIKK454/04,LEXnr149647.
60
JacekBłachut