Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział4.Pokrzywdzony
Art.52
5.Wrazieśmiercipokrzywdzonegoprawa,którebymuprzysługiwały,mogąwykonywaćoso-
bynajbliższe,atakżeosobypozostającenajegoutrzymaniu(art.52k.p.k.),aletouprawnie-
niedoprzyjęciatychprawnieoznaczaprzyjęciastatusunpokrzywdzonego”wrozumieniu
art.49§1k.p.k.;osobytebędąmiałystatusninnejosobyuprawnionej”
,októrejmowawart.46
§1k.k.79Zredakcjiprzepisuwynika,żeteuprawnieniapodmiotoweniesąalternatywne,aza-
temwokreślonejsytuacjizarównoosobynajbliższe(zgodniezdefinicjązart.115§11k.k.),jak
iutrzymywaneprzezzmarłegopokrzywdzonegomogąwykonywaćjegoprawa.Wraziezamiaru
przyjęciarolioskarżycielaposiłkowegowartopamiętaćoograniczeniuichliczby,coleżywkom-
petencjisądurozpoznającegosprawę(por.art.56k.p.k.).
6.W§2mowajestoobowiązkupowiadomieniaoprzysługującychuprawnieniachosóbupraw-
nionych(tzn.osobynajbliższejdlazmarłegopokrzywdzonego,jakiosóbprzezniegoutrzymy-
wanych)codoktórejistnieniaorganprocesowymawiedzę.Obowiązekpoinformowaniatakiej
osobyomożliwościwykonywaniaprawzmarłegopokrzywdzonegospoczywanaorganiepro-
wadzącympostępowanie,azatemnatymorganie,któryprowadzipostępowanienadanymjego
etapie(np.prokuratorwpostępowaniuprzygotowawczym,sądprowadzącypostępowaniewsta-
diumjurysdykcyjnym).Jeślijednaktakichinformacjiorganprocesowynieposiada,to-podob-
niejakwsytuacji,gdybrakosóbnajbliższychdlazmarłegopokrzywdzonegolubosób,októrych
organmawiedzę,żezmarłypokrzywdzonyłożyłnaichutrzymanie-jegoprawasąrealizowane
zurzęduprzezprokuratora.Organniemaobowiązkuodszukaniaipowiadomieniawszystkich
osóbspełniającychkryteriawskazanew§1dorealizowaniaprawzmarłegopokrzywdzonego,
wprzepisiejestbowiemmowatylkooobowiązkupouczeniaconajmniejjednejznich.Oznacza
torównieżmożliwośćwyboru,któraspośródkilkuznanychorganowiosóbmazostaćpouczona
oprawiedowykonywaniaprawprzysługującychzmarłemupokrzywdzonemu80.
7.Wsytuacjigdyuzyskanoinformacjęoistnieniuosobyuprawnionejdorealizacjiprawpokrzyw-
dzonegopojegośmierci,aniejestmożliweustaleniejejmiejscapobytuiskutecznedoręcze-
niepismprocesowych,wszczególnościwcelupouczeniajejoprzysługującychuprawnieniach
(art.52§2k.p.k.),tenstanrzeczynależyuznaćzarównoznacznyznbrakiemlubnieujawnie-
niem”osobyuprawnionejwrozumieniuart.52§1infinek.p.k.,cozkoleiuprawniaprokuratora
dowykonywaniaprawpokrzywdzonego,wtymrównieżdozłożeniawnioskuościganiewzakre-
sietzw.przestępstwwnioskowych81.
8.Jakzauważasięwpiśmiennictwie,prawapokrzywdzonego,októrychmowawart.52§1k.p.k.,
niemającharakteruhipotetycznegojakozespółuprawnieńprzysługującychwmodelowympro-
cesiekarnympotencjalnemupokrzywdzonemu,lecznależyrozumiećjejakosumęuprawnień
posiadanychprzezkonkretnegopokrzywdzonego(oskarżycielaposiłkowego)wprocesiekar-
nym,wktórymjeststronąprocesową.Ztegowzględu,jeślizmarłyoskarżycielposiłkowynie
zostałdopuszczonydoudziałuwpostępowaniuzprzyczynokreślonychwart.56k.p.k.,również
osobanajbliższaczyteżosobapozostającanajegoutrzymaniuzostaniepozbawionategoupraw-
nienia.Sądwopisanejsytuacjipowinienwydaćpostanowienie,namocyktóregowstępującej
wprawazmarłegooskarżycielaposiłkowegoosobyuprawnionej(któratymsamymsamastajesię
oskarżycielemposiłkowymistronąwprocesiekarnym)niedopuścidoudziałuwpostępowaniu
napodstawieart.56§1wzw.zart.58k.p.k.82
79
Por.uzasadnieniewyrokuSNz17.05.2000r.,VKKN145/2000,OSNKW2000/7-8,poz.64;W.Daszkiewicz,
Sukcesja...,s.19.
80
Zob.teżJ.Karaźniewicz,Uprawnienia...,s.147-161.
81
PostanowienieSNz21.01.2014r.,VKK247/13,OSNKW2014/6,poz.48.
82
Zob.K.Dudka,Ograniczenie...,s.89-100.
HannaPaluszkiewicz
165
