Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
podstawowym.
Przezpojęcieturystamożnarozumiećosobęwyjeżdżającązmiejscastałegozamieszkanianapewienograniczony
czas,przyzałożeniudobrowolnościdecyzjiwyjazduiswobodywyborucelupodróży,realizującąwczasiewyjazdu
celerekreacyjne,poznawcze,zdrowotne,rozrywkoweitp.,reprezentującąpopyt,któregopokrycienastępuje
zfunduszypochodzącychzinnychmiejsc.Popodjęciudecyzjiwyjazduturystycznegonastępujeprocesjegorealizacji
–wyjazdturystyczny,będącyformąmigracjiprzestrzennejookreślonychcelach.Tocowyróżniaruchturystycznych
spośródinnychformmigracjiprzestrzennejludności,tojegoistotaicele,zrodzonenatleuwarunkowań,które
doprowadziłydotakdynamicznegowostatnichdziesiątkachlatrozwojuruchuturystycznego.
Wpierwszychdefinicjachokreślającychpojęcieruchuturystycznegoutożsamianogozpodróżamipodejmowanymi
dlaprzyjemności,wypoczynkulubleczenia.Późniejszedefinicjepodkreślająaspektspołecznyiekonomicznytego
zjawiska,przemieszczaniesięwprzestrzeniorazrealizowanewtrakciewyjazducele.Tendencjeostatnichlat
torozszerzaniezakresupojęciowegoruchuturystycznego.Możnazaobserwowaćzaliczanieróżnychformmigracji
ludnościdowyjazdówturystycznych.Jestoczywiste,żeinnypodstawowycelwyjazduniewykluczarealizacjicelów
turystycznych.Przezpojęcieruchturystycznymożnawięcrozumiećzjawiskoocharakterzespołeczno-
ekonomicznym,któregoistotapoleganapodejmowaniupodróżysłużącychrealizacjicelówrekreacyjnych,
poznawczych,zdrowotnych,rozrywkowychitp.
Wrozwojuruchuturystycznegomożnawyróżnić,wedługH.W.Opaschowskiego,trzypodstawowefazy,które
odzwierciedlajązasadniczezmianywsferzepopytu,azwłaszczamotywacjiwyjazdówturystycznych:
•fazapierwsza–obejmujeokresodczasówpozakończeniuIwojnyświatowejdokońcalat50.
XXw.Wwyjazdachturystycznychdominowałycelewypoczynkoweirekreacyjne.Istotnabyłaregeneracjasił
ireprodukcjasiłyroboczej;
•fazadruga–lata1960–1980,kiedynastąpiłwyraźnywzrostliczbywyjazdów,wktórychdominowałaorientacja
konsumpcyjna.Pozostałynaogółniezmienionecelewyjazdów:biernywypoczynekirozrywka;
•fazatrzecia–odpoczątkulat80.XXw.;okrestencharakteryzują,opróczorientacjiwypoczynkowej,
pojawiającesięcorazczęściejjakomotywywyjazdówpotrzebysferypsychicznej–nowychdoznań,doświadczeń,
poznania.
KoniecXXw.tocorazwyraźniejszezmianywpopycieturystycznym,następujewzrostznaczeniaturystyki
poznawczej,poszukiwaniewrażeń,przeżyć,rozwijasięturystykakulturalna,turystykawmiastachhistorycznych,
turystykabiznesowa.Corazwiększąpopularnościącieszysię„zielona”turystyka,doktórejsązaliczanenietylko
wyjazdynawieś,alerównieżpobytywekologicznychośrodkachzezdrowążywnościąitp.
Jednocześniedlawspółczesnegoczłowieka,zwłaszczazkrajówrozwiniętychcywilizacyjnieigospodarczo,
turystykastanowiintegralnyelementmodelużycia.Maonaznaczeniezarównodlaregeneracjisiłfizycznych
ipsychicznych,jakrównieżjakosposóbzdobywaniawiedzy,nabywaniadoświadczeń,nawiązywaniakontaktówitp.
Turystyka,stającsięstałymelementemkonsumpcjispołecznej,przybierawcorazwiększymstopniuformęzjawiska
zorganizowanego,oczymświadczydynamicznyrozwójsferyusługturystycznych,określany„przemysłem
turystycznym”.
Niezależnieodnowychtendencjipopytuturystycznego,odwzbogacaniatreściiróżnicowaniacelówwyjazdów
turystycznych,podstawoweoczekiwaniazwiązanezturystyką(zwłaszczaurlopową)sąwzasadzieniezmienne
odwielulat.Będąonekojarzyćsięzesłońcem,odpoczynkiem,pięknemprzyrody,przyjemnością,rozrywką
iwolnością,zmianąotoczenia,poznawaniemnowychludzi,obcychkulturiobiektówzabytkowych.
NajważniejszekierunkicharakteryzującepopytturystycznyostatnichlatdoskonaleokreśliłJ.Krippendorf(1983)
wkoncepcji„Hard&SoftTourism”(tab.1).Koncepcjatapowstałanapodstawieobserwacjizmiandokonującychsię
wsferzepotrzebipreferencjidawnychiobecnychklientówfirmturystycznychijestcharakterystykądwóchrodzajów
turystyki:tradycyjnejinowoczesnej.
Wliteraturzeistniejewieleróżnychklasyfikacjiruchuturystycznego.Wykorzystująckryteriumpochodzenia
turysty,możnawyróżnić(zaUNWTO):
–turystykękrajową–podróżemieszkańcówpowłasnymkraju;
–turystykęprzyjazdową–przyjazdydokrajuosóbmieszkającychstalegdzieindziej;
–turystykęwyjazdową–wyjazdymieszkańcówdanegokrajuzagranicę.
•Turystykakrajowaiprzyjazdowatworzyturystykęwewnątrzkrajową–sątopodróżepokrajurodzimychturystów
iosóbprzyjeżdżającychzzagranicy.
•Turystykakrajowaiwyjazdowatworzyturystykęnarodową–jesttoturystykauprawianaprzezmieszkańców
danegokrajuzarównowtymżekraju,jakizagranicą.
•Turystykaprzyjazdowaiwyjazdowatworzyturystykęzagraniczną.Zasadniczymkryteriumklasyfikacjiturystów
zewzględunamiejscepochodzeniajestkrajstałegopobytu,niezaśnarodowość.
Istniejąlicznewariantyruchuturystycznego,któretrudnobyłobyjednoznacznieprzyporządkowaćokreślonemu
rodzajowiturystyki.Nowemotywacjeuprawianiaturystyki,ponadtozmianyuwarunkowańrozwojuruchu
turystycznegopowodujątworzeniesięnowychformirodzajówtegozjawiska.Zakreszmianwkierunkachrozwoju
ruchuturystycznegojestszeroki.Niezawszesątonoweformywyjazdów,czasemjesttozmianaimodyfikacja
istniejącychodlatrodzajówruchuturystycznego.Następniebędąomówione(zaW.W.Gaworeckim,2000)
poszczególnerodzajeturystyki.Pomijająccechywspólnewszystkichrodzajówruchuturystycznego,uwzględniono
tujedyniecechycharakterystyczne.
