Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Wokółprawaikomunikacji.Krytycznyprzeglądstanowisk
2.1.LonL.Fullerikomunikacjajakopodstawowawartość
2.1.1.Wewnętrznamoralnośćprawa
Obecnietrudnoznaleźćopracowaniadotyczącezagadnieniapublikacjiprawa,jego
jawnościiznajomości,wktórychnieczynionobyżadnegoodwołaniadorozważań
jednegozbardziejwpływowychamerykańskichfilozofówprawa,LonaL.Fulle-
ra.Jestonbowiemjednymzżarliwszychobrońcówideiszerokopojmowanego
ogłaszaniaprawaidostępudojegotreści.Dajetemuwyrazjużwswojejsłynnej
ianalizowanejzwielupunktówwidzeniapolemicezH.L.A.Hartem,gdziestawia
niezwyklemocnątezę,iżnniemożebyćwiększejpotwornościprawnejniżutajona
ustawa”(Fuller1958:651)15.Choćnieproponujeonżadnegousystematyzowane-
goujęciaprocesówkomunikowaniaprawa,ajegorozważanianatentematsądość
ogólne,towartojezrekonstruowaćiprzytoczyć,wrazzjegopoglądaminarolę
komunikacjiwżyciuludzkimiwpływprawananią.
NajpowszechniejprzywoływanymdokonaniemFullerajestkoncepcjawe-
wnętrznejmoralnościprawa,określanejtakżemianemformalnegoprawanatu-
ralnego(Tokarczyk2004:XV),czytzw.legislacyjnegoklasycyzmu(Macdonald
2001:25).NajpierwprzedstawiaonburzliwelosyfikcyjnegowładcyRexa,któ-
rypopełniaszeregkardynalnychustawodawczychbłędówiprzewinień.Historia
ta,będącaniewątpliwiehiperboliczną,pozwalaFullerowizidentyfikowaćosiem
powodówniepowodzeńRexa,któreniewątpliwiemożnabyodnosićdokażdego,
równieżwspółczesnego,prawodawcy.Wymieniaon:n(1)niemożnośćsformu-
łowaniażadnegoprawawogóle,wskutekczegokażdyposzczególnyprzypadek
rozstrzyganymusibyćadhoc(ł)(2)nieopublikowanie,aconajmniejnieudo-
stępnieniezainteresowanympostanowieńprawnych,którymmająbyćposłuszni;
15Cytatyipojęciazliteraturyobcojęzycznej–jeśliniewynikainaczejztreścilubzBiblio-
grafii–sąautorskimitłumaczeniami.
30
