Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Światpozimnejwojnie
uzyskałylubusilniedotegodążą,corazbardziejzagro-
żonajesttrwałośćiskutecznośćukładuonierozprzestrze-
nianiubronijądrowej(NPT).Największeobawybudzą
aspiracjedobroninuklearnejwpaństwach,którekon-
testująporządekmiędzynarodowy(Iran,KoreaPółnoc-
na)bądźsązagrożonedestabilizacją(Pakistan).Istnieje
teżmożliwość(wprawdziebardzoniewielka)uzyskania
dostępudoniejprzezgrupyterrorystyczne,których
członkowiemogąbyćgotowymidosamodestrukcjifa-
natykami(zob.Konfliktywspółczesności:Światowypo-
tencjałnuklearny).
Od1990r.proklamowałoniepodległość28nowychpaństw,czyliponad
jednasiódmaspośród200istniejącychnamapieświata.Wwynikuroz-
paduZSRRpowstało15państw,a7–naskutekrozpaduFederacyjnej
SocjalistycznejRepublikiJugosławii(byłejJugosławii).Jakoostatnie–już
wXXIw.–powstały:TimorWschodni(maj2002r.),Czarnogóra(czerwiec
2006r.)iKosowo(luty2008r.).
Żywiołowyrozwójseparatyzmów,zwłaszczanatle
etnicznym,spowodowałznaczneprzyspieszenieproce-
supowstawanianowychpaństw.Niektóreznowo
utworzonychpaństwsąpodwzględeminstytucjonal-
nymigospodarczymbardzosłabe,aichfunkcjonowa-
niejestuzależnioneodmiędzynarodowejpomocy.Pro-
cestworzenianowychpaństwniejestzakończony.
Wielegrupetnicznych(narodowości),którewswych
krajachsąmniejszościami,całyczaszabiegaoautonomię,
anawetooddzieleniesięiutworzeniewłasnegopaństwa.
Separatyzmyteczęstomająpodłożenietylkoetniczne,
aleiekonomiczne,wiążącsięzdążeniemdouzyskania
większychdochodówlubkontrolinadbogactwamina-
turalnymieksploatowanyminaichterytorium.Tenden-
cjeseparatystyczne,będącprzejawemsłabościwięzów
łączącychobywatelizpaństwem,występująnietylko
wkrajachniestabilnychwewnętrznie(Indonezja)lub
nowopowstałych(Gruzja),alerównieżwniektórych
ustabilizowanychpaństwacheuropejskich(Hiszpania,
Francja).
27
