Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Klnie
cyficzneinhibitoryCOX.Wmedycy-
nieweterynaryjnejkonidotejkate-
goriinależąmeloksykamikarprofen
(6,3,7).Powodujązatemmniejefek-
tówubocznychniżlekizpierwszej
grupy.
SelektywneinhibitoryCOX-2(zwa-
nerównieżcoxibs)prezentująznacznie
silniejszepowinowactwodoCOX-2niż
doCOX-1,działającwtensposób
przeciwzapalniebezindukowania
toksycznegoefektuwłaściwegoinnym
niesterydowymlekomprzeciwzapal-
nym.Wtejgrupieznajdująsiędera-
coxib,firocoxibivaldecoxib.
Kliniczneefekty
inhibitorówCOX
Istotnąkwestiąjestto,żewiększośćle-
kówanalgetycznychużywanychwme-
dycynieweterynaryjnejwywołujereduk-
cjęsymptomówbólu,bezdokładnego
wpływunapierwotnyprocespatolo-
giczny(6).Wwiększościtkaneklokal-
neobjawyzapalenia(zaczerwienienie,
wzrosttemperatury,obrzęk,bóliupo-
śledzeniefunkcji)sąosłabianeprzez
hamowanieprodukcjiPGE2.Naprzy-
kładniesterydowelekiprzeciwzapalne
mogąefektywniezredukowaćwspo-
mnianeobjawyprzyosteoarthritis.
Chrząstkaistawy
Wchronicznej,zwyrodnieniowej
chorobiestawówniesterydoweleki
przeciwzapalnemogąhamowaćpo-
stępujące,nieodwracalneuszkodze-
niechrząstki.Degeneracjataspowo-
dowanajestprzezreakcjęzapalną
wbłoniemaziowej,któraindukuje
lokalneuwolnieniecytokin.Inter-
leukina-1(IL-1)iczynnikmartwicy
nowotworualfa(TNF-D)odgrywają
tugłówną,szkodliwąrolę.Stymulują
syntezęPGE2,któragenerujeproduk-
cjęIL-1i(TNF-D).Cowięcej,IL-1po-
wodujeuwolnieniemetaloprotein
zchondrocytów,któredegradująze-
wnątrzkomórkowąmacierzchrząstki.
Toprowadzidoagrawacjilokalnego
stanuzapalnegoisilniejszegobólu.
PGE2przyciągająleukocytydoprze-
strzenistawowej,zaostrzająclokalny,
szkodliwyproces(8).Wniektórych
przypadkachprzybieratopostaćzlo-
kalizowanego,niekontrolowanego
błędnegokoła,któreprzerwaćmoże
podanieniesterydowegolekuprze-
ciwzapalnego.
PrzezhamowaniesyntezyPGE2
osiąganesą:zniesieniebólu,zmniej-
szeniewypełnieniastawuizreduko-
wanieliczbykomórekwpłyniemazio-
wym.Zdrugiejstronyniespecyficzne
inhibitoryCOXwstrzymująsyntezę
proteoglikanów,którezawieramacierz
chrząstki,iprzeztodługoterminowa
aplikacjamożeuszkadzaćchrząst-
kę(8,9).Produkcjaproteoglikanów
przezchondrocytyjestniezbędna
donaprawyuszkodzonejchrząstki,
cowyjaśnia,dlaczegoprostaglandyny
odgrywająważnąrolęwsyntezie,de-
gradacjiiremodelowaniuzewnątrzko-
mórkowejmacierzychrząstki.Wkon-
traściedotegobadaniainvitroiinvivo
pokazały,żeinhibitoryCOX-2mają
takżewłaściwościchondroprotekcyj-
ne(9).Wkonsekwencjiselektywne
inhibitoryCOX-2sąlepsząopcjądla
leczeniaosteoarthritis,jakożedziała-
jąprzeciwbólowo,przeciwzapalnie,
ochronnienachrząstkęimogąuspraw-
niaćprocesynaprawczemałychdefek-
tówchrząstek.
niuujemnienaprocesykrzepnięcia
krwiiwpewnychprzypadkachmogą
prowadzićdowzrostukrwawienia
(klasycznymprzykłademjestaspiry-
na).Efekttenmakliniczniemałezna-
czenieuzdrowychpacjentów(5).
Inneorgany
Tylkonerkowyprzepływkrwizdajesię
wciążbyćpodzłymwpływemniezależ-
nieodrodzajuniesterydowychleków
przeciwzapalnych,alezwykleniejest
toklinicznieistotne.Aczkolwiekprzy
wstrząsiehipowolemicznymiupacjen-
tówzneuropatiamimogąrozwijaćsię
niewydolnośćnerekinekrozabroda-
wek,jeżelirównocześnieniezostanie
zastosowanaodpowiedniapłynotera-
pia.Inneefektyuboczneniesąistotne
lubniewystępująukoni.
Nowotwory
Interesujące,żeCOX-2odgrywagłów-
nąrolęwrozwojuróżnychtypówno-
wotworówuludzi,psówikoni(11).
Ukonienzymtenwystępujeszcze-
gólniewczerniakachirakachkol-
czystokomórkowychskóry.Ostatnie
badanianazwierzętach,skoncentro-
wanenaleczeniutychnowotworów
poprzezhamowanieCOX-2przezse-
lektywneinhibitoryCOX-2,pokaza-
łyzachęcającerezultaty,żemożebyć
towprzyszłościalternatywnaterapia
przeciwnowotworowa.
Układżołądkowo-jelitowy
Jakwcześniejwspomniano,głównymi
efektamiubocznymistosowaniainhi-
bitorówCOXsąowrzodzeniajamy
ustnejiukładużołądkowo-jelitowego.
Możnatodrastyczniezredukować,sto-
sującselektywneinhibitoryCOX-2.
Przegląd
poszczególnychsubstancji
Wartykuletymzostałyopisanenaj-
częściejordynowaneinhibitoryCOX
wkrajacheuropejskichwleczeniu
bóluortopedycznegoukoni:fenyl-
butazon,megluminianfluniksyny,ve-
daprofen/ketoprofenimeloksykam.
Wspomnianyzostałrównieżfirocoxib,
któryniedawnowprowadzononary-
nek.Poniżejporuszonowadyizalety
każdegoztychprzeciwzapalnychle-
ków(tab.1,s.66).
Kości
Takjakwinnychtkankach,podawanie
tradycyjnychniesterydowychleków
przeciwzapalnychzdajesięnieko-
rzystniewpływaćnaprocesygoje-
niasiękości.Hamująoneaktywność
osteoblastów,więcstopieńapozycji
minerałówrównież,coograniczako-
rowąosyfikacjękości.Możliwejest
więc,żetenefekt,zależnieoddawki,
osłabiagojeniesięzłamania(5,10).
Fenylbutazon
Jesttotradycyjny,nieselektywnyinhi-
bitorCOXużywanyoddziesięcioleci
wmedycyniekoniizdajesię,żejest
najczęściejnaświecieaplikowanym
Układkrzepnięciakrwi
Poprzezhamowaniesyntezytrombok-
sanuniesterydowelekiprzeciwzapal-
newpływająrównieżwróżnymstop-
WeterynariaWterenie•sierpień2020•8
