Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FRANCJAPRZED1968R.
31
wolnymspędzanymnaposzukiwaniunowychrozrywek.WStanach
ZjednoczonychAmerykikrytykęspołeczeństwzachodnichrozwi-
jałpowiązanyzeszkołąfrankfurckąHerbertMarcuse,wskazując,że
wewspółczesnychrozwiniętychspołeczeństwachcałaegzystencja
człowiekazostajepodporządkowanatechnologicznejracjonalności;
technologiaokreślaludzkiepotrzebyiaspiracje;wszystkiewcześniej
odrębnedziedzinyżyciazlewająsięwsystemsprawującyniemalto-
talitarnąkontrolę;zanikaumiejętnośćkrytycznegomyśleniaipro-
ponowaniaalternatywdlaistniejącegoporządku,zdolnośćwycho-
dzeniapozajegoramy.nCzłowiekjednowymiarowy”funkcjonuje
wobrębiejednegotylkoporządku,pozbawionymożliwościdokony-
waniaistotnychwyborów16.WpracyErosicywilizacjaMarcusekry-
tykowałzkoleispołeczeństwazatłumieniepodstawowychludzkich
instynktów,stającsię-obokautoraTeSexualRevolution(1945),
WilhelmaReicha-jednymzrzecznikówrewolucjiseksualnej17.We
Francjiprzed1968r.myślMarcusegoniebyłajednakpowszechnie
znana18.
PopularniejszabyłanatomiastkrytykażyciacodziennegoHen-
riegoLefebvre)a,którywpracyCritiquedelaviequotidienne(trzy
następnetomywydawanowlatach1947,1961oraz1981)wskazy-
16
H.Marcuse,Człowiekjednowymiarowy.Badanianadideologiąrozwiniętego
społeczeństwaprzemysłowego,przeł.W
.Gromczyński,Warszawa1991,s.10-13.
17
H.Marcuse,Erosicywilizacja,przeł.H.Jankowska,A.Pawelski,Warszawa
1998.Por.także:W
.Reich,TeSexualRevolution,NewYork1945.
18
NieznajomośćMarcusegowśróddziałaczyruchustudenckiegopodkreślali
m.in.AlainGeismar,DanielCohn-BenditiJean-PierreDeuteuil(J.Sauvageot,
A.Geismar,D.Cohn-Bendit,J.-P
.Duteuil,Larévolteétudiante.Lesanimateurs
parlent,Paris1968,s.47,70).Wwywiadziezkwietnia1968r.Cohn-Benditsza-
cował,żemożedziesięciuczłonkówRuchu22MarcaczytałoksiążkiMarcuse-
go;dodawałjednak,żetezywnichgłoszone,szczególnieorepresyjnymcharak-
terzespołeczeństwakapitalistycznegoijednowymiarowościludzi,wydająmu
sięistotne(P
.Labro,M.Manceauxetl)équiped)Editionspéciale,Mai/Juin68.
«Cen)estqu)undébut»,Paris1968,s.29).Jaksięwydaje,uzasadnionejestzatem
twierdzenieRichardaGombina,żefrancuskigoszyzmnieodwoływałsiębez-
pośredniodoMarcusego(anidoWilhelmaReicha),choćmógłmiećpodobny
wydźwięk.Dopieropowydarzeniach1968r.poglądyobuwspomnianychau-
torówzyskaływiększeuznanieipopularność(R.Gombin,Lesoriginesdugau-
chisme,Paris1971,s.166-167).
