Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
55
Prowadzącdziałalnośćsamokształceniową,młodzieżzOMNSWiOMNSŚ,
zwłaszczawokresierewolucji1905-1907r.,walczyłarównież-pomimo
sprzeciwuLigiNarodowej-oszkołępolską.ZakładanoLigiBojkotowe,dą-
żącdoskupieniawnichuczniów,którzyzdecydowalisięprzerwaćnaukę
wpaństwowejszkole.Inspirowanotakżemanifestacjepatriotyczne.Warto
wspomniećoudzialenMłodzieżyNarodowej”wpogrzebachBolesława
PrusaiStanisławaKrzemińskiego,członkaRząduNarodowegozokresu
powstaniastyczniowego,któreodbyłysięw1912r.87
Po1905r.nZet”występowałnawyższychuczelniachrównieżzapośred-
nictwemtajnejorganizacjipodnazwąNarodowo-DemokratycznaMłodzież
Akademicka,kolejnejorganizacjimłodzieżowejinspirowanejwistocieprzez
zetowców88.
W1908r.wszystkiepodległenZetowi”koła,grupyiśrodowiskaakade-
mickie-zarównozłożonezczłonkówZMP,jakiwspółpracującychznimi
sympatykówideiniepodległościowo-narodowej-połączyłysięwZwiązek
GrupNarodowych.Byłatoorganizacjatajna,jednakoznacznieszerszym
składziepersonalnymniżelitarnynZet”.NajliczniejszeGrupypowstały
wNiemczech-wBerlinie,Lipsku,MonachiumiweWrocławiu.Podpo-
rządkowanezostałyDyrekcji,którafunkcjonowałanaprzemianwjednym
zczterechwymienionychwyżejmiast89.
BardzosilnąGrupęNarodowąstworzylistudenciwrocławscy.Obejmo-
wałaonamłodychPolakówzewszystkichdzielnicPolski.Zetowcywerbo-
waliichnaspotkaniachtowarzyskich,tzw.fidułkach.Grupaliczyłanawet
do60osób.Jejpracepolityczneisamokształcenioweprowadzonebyływra-
machkilkunastusekcji,m.in.:historycznej,literackiej,społecznej,ekono-
micznej,szkółekpolskich,wakacyjnej,współpracyzorganizacjamipolskimi
naterenieWrocławia,kursówoświatowychdladorosłych,współpracyzor-
ganizacjamirobotniczymi,aod1911r.-równieżwojskowej.Funkcjonował
wymógprzygotowywaniaprzezczłonkówGrupyreferatówdyskusyjnych
przynajmniejrazwpółroczu.
ZetowiecMaksymilianWilimowskitakwspominałswójpierwszykon-
takt-jakoakademikastudiującegoweWrocławiu-zmiejscowąGrupą
NarodowąorazjejrelacjezZMP:
Zapisałemsięnawydzialelekarskim[…].Pokilkudniachznalazłemsię
wgroniekolegówzeŚląska[…].Postanowiliśmyzałożyćtajnekółko,by
87OwpływachOMNzob.:T
.Katelbach,Zet…,s.13;W.Baliński,Człowiekwcieniu.Tadeusz
Pełczyński.Zarysbiografii,Kraków1994,s.10;J.Bielak,Zodległościlat.Wspomnieniaisyl-
wetki,Kraków1979,s.72;B.Hillebrandt,Polskieorganizacjemłodzieżowe…,s.23-24.
88S.Kalabiński,F
.Tych,Czwartepowstanieczypierwszarewolucja.Lata1905-1907nazie-
miachpolskich,Warszawa1969,s.93.
89F
.Szymiczek,op.cit.,s.110-116.
