Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
57
kówkoleżeńskichitowarzyskichmiędzyczynnymistudentamiaabsolwen-
tamiwszechnicywrocławskiejiwreszciezachowaniestałegopogotowia
wśródnstarszych”imłodzieżyakademickiejnawypadekwojny.Stądteż
każdyczłoneknZetu”czyGrupyNarodowejzobowiązanybyłpoukończeniu
studiówzgłosićswojeprzystąpieniedoTowarzystwa.
Powyższezadaniarealizowanodziękilicznympomocniczyminstytu-
cjomistrukturomutworzonymbądźprzynajmniejwspółzakładanymprzez
zetowców:biblioteceiczytelnipolskiej,kursomoświatowym,szkółkom
niedzielnymdlaPoloniiwrocławskiejorazakcjizbiórekpieniężnychnacele
społeczne.PierwszymprezesemTowarzystwaNaukowegobyłFranciszek
Mieczkowski,apierwszymsekretarzemJerzyPyszkowski.Towarzystwo
liczyłowposzczególnychlatachprzeciętniepo40członków,wtymsporą
liczbęrodowitychŚlązaków.
ZinicjatywywrocławskiegonZetu”powstałyjeszczew1912r.dwieor-
ganizacjeakademickieowęższymzakresiedziałania-KołoAgronomów
nGleba”iKołoMedykówPolaków.Pierwszeznichuzyskałoaprobatęuni-
wersyteckiegosenatuipracowałolegalnie.JegoprezesemzostałJanBo-
rowiak.NatomiastKołoMedykówPolakówdziałałojakostowarzyszenie
tajne.nGleba”byłalicznymstowarzyszeniem,aprzewodzilimuzetowcy.
KołoMedykówmiałozazadaniepodtrzymywaniełącznościpomiędzy
studentamimedycynyilekarzami-Polakamiorazzapoznawanieswych
członkówzfachowymsłownictwemmedycznympolskim,wczymwielką
pomocokazywalimłodziakademicyzKrakowa92.
Zetowcydziałalitakżewkonspiracyjnej,trójzaborowejiniepodległo-
ściowejkonspiracyjnejorganizacjiEleuzis,posiadającejwpływywśród
młodzieżynaziemiachpolskich.Odegrałaonapewnąrolęwobronieprzed
wynarodowieniemiwwychowaniuwpolskościlicznychrobotnikówpol-
skichnaŚląskuiwWestfalii.PozawysyłaniemprelegentówzKrakowado
ośrodkówrobotniczychwobutychprowincjach,organizowaładlarobotni-
kówkursy,naktórychprofesorowiegimnazjalniistarsistudenciwykładali
historięiliteraturępolską.PodczaszjazduSejmuFilareckiego,któryodby-
wałsięod19lipcado5sierpnia1910r.wKosowie(napograniczuówczesnej
GalicjiiBukowiny)członkowieEleuzisspotkalisięzR.Dmowskim.Ideolog
polskiegonowoczesnegonacjonalizmuizałożycielpolskiegoobozunarodo-
wegoprzybyłnajednozzebrańzjazduizabrałgłoswdyskusji93.
92F
.Szymiczek,op.cit.,s.103-104.
93WięcejoEleuzisw:J.Gaj,GłównenurtyideowewZHPwlatach1928-1939,Warszawa
1966,s.29-31;J.Kwiatek,NieznanakorespondencjanEleuzis”naGórnymŚląsku,nKwartalnik
Opolski”1988,nr3-4,s.89-123;J.Kostrzewski,Zmegożycia…,s.69-71,229-230.Mate-
riałyteżw:BN,Rękopisy,akc.16270,S.Szwedowski,nPismaOrganizacjiMłodzieżyNarodowej
przedpierwsząwojnąświatowądo1914orazzbiórodezwtejżeorganizacji(od1910r.)”
,5/II,
brakpaginacji.
