Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłBenedyktDybowski,aponimAugustWrześniowski,którzywykładali
tętematykęwSzkoleGłównej,anastępnienaCesarskimUniwersytecie
Warszawskim.JelskijakoentuzjastateoriiDarwinawPeruszukałdowo-
dównajejpotwierdzenie,tłumaczyłdziennikzpodróżyDarwina,który
zamierzałwydać.
PierwszesukcesynaukoweJelskiegowKijowieijegodalsząkarieręna
tymuniwersytecieprzerwałwybuchpowstaniastyczniowego.Chociażnie
zaangażowałsiębezpośredniowdziałalnośćpowstańczą,jakwieluinnych
Polaków,mógłznaleźćsięwgroniepodejrzanychprzezwładzecarskie;
wiadomoobytnościuJelskiegowKijowieBenedyktaDybowskiego,wy-
słannikawładzpowstańczych.Skutkipowstaniawlatach1863–1864miały
olbrzymiwpływnanaukępolską,szczególniewzaborzerosyjskim.Sytua-
cjapolitycznaoddziaływałanaśrodowiskonaukoweiprzebywających
wKijowiePolaków.Możliwościichzatrudnienianauniwersyteciezostały
ograniczone,akarieranaukowawieluznichzahamowana;dotyczyłoto
równieżJelskiego.Tym,którymudałosięuniknąćaresztowaniapozostał
wyjazddoGalicji,astamtąddoEuropyzachodniejlubnapołudniedoIm-
periumOsmańskiego.JakpisałS.Brzozowski1,cechującaPolakówodwie-
kówruchliwośćintelektualna,ciekawośćodkryćnaukowych,spowodowała
poupadkuwłasnegopaństwanasileniesięperegrynacjiwXIXwiekuna
niespotykanąskalęuinnychnarodów.Poupadkupowstaniastyczniowego,
wobecbrakuodpowiednichwarunkówdopracynaukowejiczęstośrodków
dożyciawojczyźnie,szukanoichpozajejgranicami,prowadzonobadania
naobczyźnie–nadobrowolnejlubprzymusowejemigracjiczynazesłaniu.
Polscyemigrancilubzesłańcypolityczniznaleźlisięprzymusowowgłębi
AzjilubdobrowolniewyjeżdżaliwposzukiwaniupracydoAmerykiPół-
nocnej,Południowej,Francji,Niemiecorazinnychkrajóweuropejskich.
WprzypadkuAmerykiPołudniowejjednychpędziłałatwośćzdobyciatam
pracy,innychzaśambicjeprzyrodniczo-badawcze.Wieluspośródnich,
1
S.Brzozowski,DziałalnośćPolakówwzagranicznychośrodkachnaukowych,[w:]
Historianaukipolskiej,red.B.Suchodolski,t.IV:1863–1918,cz.IiII,Wrocław1987,
s.634–738.
7
