Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
portemdlazachodniejPolskiigroźnymkonkurentemzarównodlaGdańska,jak
ibudowanejGdyni.Rokrocznieprzebywałonaterenieprowincjipomorskiejponad
20tys.robotnikówsezonowychzPolski,którzyjakoludzieniewykształceniwyma-
galiszczególnejopieki.Natychterenachmieszkałoteżokoło7-8tys.obywateli
niemieckichpolskiegopochodzenia,cobiorącpoduwagębliskągranicęzPolską
nabierałoszczególnegoznaczenia.PomorzeZachodniebyłoprowincjąoprzewadze
siłnacjonalistyczno-prawicowych,acozatymidzie-przeważałytamnastrojezde-
cydowaniewrogiePolsce.Niebyłonatomiastżadnejpolskiejplacówkimogącej
oddziaływaćpropagandowonamiejscowąspołeczność.Zmilitarnegopunktuwi-
dzenia(awięciwywiadowczego)prowincjapomorskabyłabardzoważnymteryto-
riumwprzewidywanympolsko-niemieckimkonflikcie.Niemalwżadnejczęści
Rzeszyniekumulowałosiętyleprzyczynuzasadniającychpowstaniekonsulatu.
Pomimożekonsulatszczecińskinienależałdonajwiększychpolskichplacówek
wNiemczech,zasługujenauwagęzpowoduswejuniwersalności.Urzędnicypolscy
wSzczeciniespotykalisięztakróżnorodnymsplotemproblemów,żedziałalnośćtej
placówkimożnauważaćzareprezentatywnądlawszystkichówczesnychpolskich
konsulatówwNiemczech.Placówkaszczecińskawypełniaławszystkiewymienione
wyżejzadaniastawianepolskimurzędomkonsularnym.Pozostałeurzędybyłyzwy-
kleskupionenajednejdziedzinie,np.konsulatwHamburgunasprawachgospodar-
czo-morskich,akonsulatywPrusachWschodnichnapolskimruchunarodowym.
Owauniwersalnośćplacówkiszczecińskiejnabieraszczególnegoznaczeniarównież
zewzględunazniszczeniewiększościaktpolskichkonsulatówwNiemczechokresu
dwudziestoleciamiędzywojennego.Dużezespołydokumentówzachowałysiętylko
zplacówekwOpolu,BerlinieiwłaśniezeSzczecina15.Pozostałeprzetrwałydrugą
wojnęświatowąwstanieszczątkowym.Odpowiedźnapytanie:jakiebyłycele,
metodyiefektydziałalnościpolskiegokonsulatuwSzczecinie,stanowiwdużej
mierzeodpowiedźnatakiesamopytanie,leczdotyczącesieciwszystkichpolskich
konsulatówwNiemczech.
OpracowanieniniejszeprzedstawiagłówneaspektydziałalnościKonsulatuRP
wSzczeciniewlatach1925-1939.Rzeczywistadziałalnośćtegourzędurozpoczęła
sięwpołowielutego1925r.Pomimożetadatastanowicezurępoczątkowąpracy,to
wposzukiwaniugenezykonsulatunależycofnąćsięoniemal4lata,doroku1921.
WtedyrozpoczęłysięstaraniaouruchomieniepolskiejplacówkiwSzczecinie,za-
kończoneformalnymaktemjejpowołania24lipca1922r.Cezurękońcowąstanowi
dzieńwybuchudrugiejwojnyświatowej,kiedytopersonelkonsulatuzostałinter-
nowanyprzezwładzeniemieckie.Akttenzakończyłdziałalnośćszczecińskiejpla-
cówki.RamyterytorialnepracywyznaczaokręgkompetencyjnyKonsulatuRP
wSzczecinie,którymwlatach1922-1938byłapruskaprowincjaPomorze(Provinz
Pommern),rozciągającasięodLęborkapoRugię,wzdłużpołudniowegowybrze-
żaBałtyku.W1938r.,wwynikuzmianwpodzialeadministracyjnym,okręgten
1111111
15WArchiwumAktNowych,gdzieznajdująsięaktakonsulatówIIRzeczypospolitejwNiem-
czech,znajdująsiętylkodwazespoływiększeaniżelizespółKonsulatuRPwSzczecinie(liczą-
cy2,15m).tozespołyKonsulatuGeneralnegoRPwOpolu(3,5m)orazKonsulatuGeneral-
negoRPwBerlinie(2,8m)(InwentarzeaktkonsulatówpolskichwNiemczech1918-1939,
oprac.E.Kołodziej,Opole1983,s.5-19).
12