Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Odwrócenieperspektywy
kontrinterpretacje
Jakzatemmyślećopolitycznymznaczeniuiestetycznychformachwspólnot,
którychkulturyzpasjąoddająsięprzetworzeniom,re-praktykom,post-pro-
dukcji?Czy–jaktwierdziZenonFajfer–ichkreacyjna,twórczasiłaulega
wypaleniu?Ioddająsięonewewładzętechnologii,któraskutecznieblokuje
oryginalność?
RaulVaneigem,trochędziśzapomnianysytuacjonista,uważał
w1967roku,żewszystkiezasadyspołecznejorganizacjiograniczajązasięgar-
tystycznejkreatywnościdościślekontrolowanychdziedzin:teatr,malarstwo,
muzyka,literaturaWzasadziekażdyczłowiekpoddanyodpowiedniemutre-
ningowimożeuzyskaćflświadomośćartysty”
AlejesttowedługVaneigema
niebezpiecznedlainstytucjikontrolujących:
czy(…)ludziezadowoląsięswobodnymeksperymentowaniemwautorytatyw-
niewyznaczonychgranicach?Czyżbyktośutrzymywałnaserio,żekiedyludzie
zdadząsobiesprawęzdrzemiącejwnichsiłytwórczej,poprzestanąnapacy-
kowaniuścianswojegowięzienia?Cóżmiałobyimprzeszkodzićwekspery-
mentowaniuzbronią,pragnieniami,marzeniami,technikamisamorealizacji21.
Ajednak–jakpokazująrozmaitepolitycznehistorie–ludziewoląodda-
waćeksperymentyzbronią(imarzeniami)wręcestrażnikówswoichwięzień
Tymzaś–jaktwierdzikolektywsytuacjonistyczny–coostateczniewyrasta
zlufykarabinu,jestspektakl”22
CzygestOnakajesttakznaczący,żepowodujedeterytorializacjęspektaklu?
Paradoksalnie,tęwagęnadałamure-akcjaFajfera,aniesampomysłprzepisania
iprzekształceniakoduSchulzowskiegoRe-akcjaFajferapokazuje,żesiłytwór-
czesącałyczaswnaszejkulturzemocnolimitowane–społeczeństwo,które
niezgadzasięnanieautoryzowane(radykalne,nieubezpieczonewcześniejszy-
misytuacjami)przekształceniakodówartystycznych,możemiećproblemyze
świadomymprzekształceniemsamegosiebieWówczaszmiany,jakiebędąsię
dokonywały,nastąpiąwyłączniepodwpływeminicjatywyzzewnątrzimogą
byćodbieranejakokolonizacjaNicwięcdziwnego,żeobsesjąpolskiejkultury
jestpodejrzewaniesamejsiebieoplagiatowycharakterwszelkichprzełomów
21RVaneigem,Rewolucjażyciacodziennego,tłumMKwaterko,Gdańsk2004,s190
22RetortCollective,AfictedPowers,cytza:MWark,Spektakldezintegracji.Sytuacjoni-
stycznedrogiwyjściazXXwieku,tłumKMakaruk,Warszawa2014,s170