Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Konwenansekonstytucyjne
prawakonstytucyjnego,aniżeliobrakumożliwościuznawaniaprzezsądkonwenan-
sów,tojestpowoływaniasięnanieworzecznictwie.Wartotopodkreślić,szczególnie
dlatego,żezczasemsądyzaczęłyuznawaćistnieniekonwenansów,posiłkującsięnimi
worzecznictwie,anawetdokonującichswoistejwykładni.
Najbardziejznanyminajczęściejopisywanymprzykłademtakiegopostępowania
sędziówjestprawdopodobnieorzeczeniekanadyjskiegoSąduNajwyższegowtakzwa-
nejPatriationreference47.WorzeczeniuwydanymwtejsprawieSądNajwyższyuznał
istnieniekonwenansukonstytucyjnego,zgodniezktórymrządkanadyjskimógłwnio-
skowaćdoparlamentubrytyjskiegoodokonaniezmianwkonstytucjiKanadyjedynie
przyznaczącympoparciuprowincji(substantialdegreeofprovincialsupport).Sąduznał,
żebyłobypostępowaniemniekonstytucyjnymdziałanierządupolegającenaskierowa-
niuwnioskuodokonaniezmianwkonstytucjibezzgodyistotnejwiększościprowincji,
takbowiemprawdopodobnienależyrozumiećsformułowanieoznaczącympoparciu
zichstrony.Wykładnianormykonwenansowej,którejobowiązywaniezostałoprzez
SądNajwyższypotwierdzone,niebyłapełna,ponieważsędziowieodmówilizdefinio-
waniapojęcia„znaczącepoparcie”,uznając,żejesttosprawąniesądu,leczpolityków.
Wartoprzyokazjizwrócićuwagęnato,żewopiniisądu,źródłemkonwenansukon-
stytucyjnego,októrymmowa,byłajednazzasadustrojukanadyjskiego,wtymwy-
padkuzasadafederalizmu.SądNajwyższypotwierdziłobowiązywaniekonwenansu:
„ponieważzasadafederalizmuniedawałabysiępogodzićzsytuacją,wktórejwładze
federalnemogłybyjednostronniemodyfikowaćuprawnienialegislacyjneprowincji”48.
KanadyjskiSądNajwyższyuznałwięc,podobniejakuczyniłtokilkalatpóźniej
G.Marshall,żekonwenansemogąbyćustanawianenabaziezasadustrojowych.
Orzeczeniesądupotwierdzająceistnienienormykonwenansowejlubnawetdo-
konującejejwykładnimożebyćniewątpliwiepomocneprzyustalaniutreścinormy,
możeteżmiećznaczeniedlarozstrzygnięciaewentualnegosporupowstałegonatym
tle.WomawianymprzypadkuuznanieobowiązywaniakonwenansuprzezSądNaj-
wyższyspowodowałoodstąpienieprzezrządodzamiaruwnioskowaniaozmianę
konstytucjibezwzględunazdanieprowincji,choćpodwzględemprawnymnicnie
stałotemunaprzeszkodzie.Należyjednakmiećświadomość,żeformalniepotwier-
dzeniewdrodzeorzecznictwasądowegoistnieniajakiegośkonwenansuwniczymnie
zmieniastatusutakiejnormy,niewzmacniajejsankcji,nieobligujedościślejszego
jejprzestrzegania.NależyprzyznaćracjęC.Munro,którastwierdzaznaciskiem,że
„wtegorodzajusprawachopiniasąduniemożebyćpostrzeganajakobezwzględnie
autorytatywnalubwłaściwiejakowogóleautorytatywna”49.
Niemniej,zważywszynawagęprzywiązywanąwspółcześniedosądownictwa
–zwłaszczakonstytucyjnego–ipoważanie,jakimciesząsięorzeczeniasądów,usank-
cjonowanieobowiązywaniakonwenansuprzezsądmożestanowićistotnyargument
wewentualnychsporachistanowićjasnąwskazówkępostępowaniadlaadresatów
normkonwenansowych.JakpiszeG.Marshall:„niezależnie,zjakiegopowodusądy
47Re:ResolutiontoamendtheConstitution,[1981]1S.C.R.753.
48Ibidem,s.759.
49C.Munro,StudiesinConstitutionalLaw,Butterworths,London–Edinburgh–Dublin1999,s.69.
