Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
FormowaniekorpusupolicjiwIIRzeczypospolitej
Wyrazemwątpliwościodnośniedomającegoobowiązywaćmodeluformacji
policyjnejbyłowydanie9stycznia1919r.dekretuoutworzeniuPolicjiKomunal-
nej(PK)jakoorganusamorząduzprzeznaczeniemdozapewnieniabezpieczeń-
stwaiporządkupublicznego.Funkcjonariuszemtejformacjimógłzostaćkażdy
polskiobywatelliczącyconajmniej21lat,posiadającynależyteuzdolnienia,cie-
szącysięnieskazitelnościąobywatelskąizdrowiemfizycznymorazpiszącyiczy-
tającypoprawniewjęzykupolskim.Dopuszczanorównieżnapodstawieumowy
terminowejzatrudnieniedoniektórychczynnościpomocniczychosóbnieposia-
dającychobywatelstwapolskiego8.
UtworzeniePKbyłojednymzetapówzmierzającychdoujednoliceniasłużb
bezpieczeństwapublicznego.StanowiłaswoistąprzeciwwagędoML,oczym
świadczyfakt,żenajejczelestanąłMarianBorzęcki,sympatykendecji9.Ana-
lizującorganizacjępolicjiorazjejskładkadrowymożemydojśćdowniosku,
żewzasadziebyłaonakontynuacjąMilicjiMiejskiej(MM).Prawdopodobnie
upodłożadecyzjiojejpowołaniuleżałaobawa,żeMMdziałającawcześniejpod
kontroląokupantówbędzieźleodbieranaprzezspołeczeństwo,apozatymbyła
toformacjawykorzystywanadozwalczaniaruchurewolucyjnego.Trzonkadry
PKstanowiliwięcgłówniebyliczłonkowiedotychczasowejmilicji,jednakpo-
mimostarannegodoborupersonelunotowanorównieżprzypadkiprzenikania
wjejszeregizwolennikówskrajnejlewicy10.
Funkcjonowaniekilkuformacjibezpieczeństwapublicznego,gdyżobokML
iPKwspomniećmożnachociażbyStrażKolejową(SK)iŻandarmerięKrajową
(ŻK),okazałosiędrogąprowadzącądochaosu.Odpowiedzialnośćzatesameza-
daniaprowadziłanietylkodowzajemnejrywalizacji,alerównieżwalki,czyroz-
brajania11.Dotegorodzajuwypadkówdochodziłonaderczęsto.Miałotomiej-
7J.Suski,op.cit.,s.76.
8Dekretoorganizacjipolicjikomunalnej,9I1919r.,nDzPPP”
,1919,nr5,poz.98.
9Kmdtgł.PPMarianGorgoniuszBorzęcki,ur.8IX1889r.wSuwałkach.W1912r.ukończyłpra-
wowPetersburgu.WczasieIwojnyświatowejprzebywałwWarszawie.ByłczłonkiemSOiMM.
Wgrudniu1917r.zostałmianowanykier.WydziałuPolicjiwSekcjiAdministracyjnejtworzonego
MSW
.Wlistopadzie1918r.mianowanynacz.WydziałuPolicjiMSW
.Od20I1919r.naczelnyinsp.
PK.UznawanyjestzajednegoztwórcówPP
.Z-cakmdtagł.PP(1VII1919-22X1921).Następ-
niekomisarzrządum.st.Warszawy.Kmdtgł.PP(1VII1923-5XI1926).Wlatach1927-1934był
wiceprezydentemWarszawy.NależałdoStronnictwaNarodowego(do1936r.).W1937r.wstąpił
doStronnictwaPracy.AresztowanyprzezNiemcówwmarcu1940r.WięzionynaPawiaku,wSach-
senhausenorazwMauthausen,gdziew1942r.zostałzamordowany.Zob.KomendancigłówniPoli-
cjiPaństwowej1919-1939,podred.K.Filipowa,Białystok1997,s.39-47.
10A.Pepłoński,Geneza…,s.168-169;A.Misiuk,PolicjaKomunalna-instytucjachroniącabez-
pieczeństwoiporządekpublicznywpoczątkachIIRzeczypospolitej(styczeń-czerwiec1919r.),nZe-
szytyNaukoweWSO”
,1989,nr2,s.246-253.Zdarzałysięjednakprzypadkidyskwalifikacjibyłych
członkówMM.NaprzykładkomisjakwalifikacyjnadlaWarszawyzdyskwalifikowała87milicjan-
tów.Zob.nPolicjant”
,1919,nr14,s.3.
