Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Góralski,Kościelneprawomałżeńskie,Warszawa2006
ISBN83-7072-391-8,©byWydawnictwoUniwersytetuKardynałaStefanaWyszyńskiegowWarszawie2006
24
Kanonywprowadzające
WczasachnowożytnychSobórTrydenckiuroczyściezdefiniował
naukęKościołaosakramentalnościmałżeństwa,aponadtowprowa-
dziłobowiązekzawieraniamałżeństwwformiekanonicznej,starając
sięwtensposóbwyeliminowaćmałżeństwazawieranietajnie.
WokresienajnowszympapieżLeonXIII,podkreślającwencyklice
Arcanumdivinaesapientiaez1880rokucharaktersakralnymałżeń-
stwa,broniłzdecydowaniejurysdykcjiKościołanadtąinstytucją.
StanowiskotoznalazłoswojeodbiciewKPKz1917roku,anastępnie
wencyklicePiusaXICasticonnubiiz1930roku,wktórejpapieżzawarł
syntezędotychczasowejdoktrynyKościoławprzedmiociemałżeń-
stwa.Niemożnawszakżeniedostrzecwtymdoniosłymdokumencie
takżenowychelementów,amianowicieukazaniawartościosobowej
uniimałżeńskiejorazpodkreśleniarolimiłościmałżeńskiej.
UstawodawstwomałżeńskiezawartewKPKz1917rokuprezen-
towałowizjęściślejurydycznąmałżeństwa,próbujączamknąćwter-
minachwyłącznieprawniczychbogatąprzecieżrzeczywistośćludzką
iduchową.Małżeństwozostałowięcukazanewswejistociejakokon-
trakt,przezktórymężczyznaikobietaprzekazująsobienawzajem
iprzyjmująokreśloneprawaiobowiązki,wśródktórychistotneicha-
rakterystycznejestiusincorpus(prawodociała):trwałeiwyłączne
wodniesieniudoaktówskierowanychnazrodzeniepotomstwa.Wtakiej
koncepcjimałżeństwadominował,jakwidać,aspektbiologiczno-pro-
kreatywny,tymbardziej,żewydanienaświatpotomstwaijegowy-
chowanieKodeksuznałzapierwszorzędnecelezwiązkumałżeńskie-
go,zaliczającdocelówdrugorzędnychwzajemnąpomocmałżonków
orazzaspokojeniepopędu.Takieujęcieinstytucjimałżeństwamożna
uznaćwswejistociezanegatywneiprzesadniesformalizowane,aprzy
tymjednostronnietraktującepłećludzką.Wizjatapozostawałazbież-
nazmodelemspołecznymmałżeństwa,którewkraczałowkryzys,ów
modelzaśwydawałsięulegaćzmianiepodwpływemgłębokichprze-
mianobejmującychzarównożycieindywidualne,jakikolektywne
człowieka,atakżenaskutekcoraznowszychzdobyczynaukhuma-
nistycznychispołecznych.Zmianasposobużyciawaglomeracjach
miejskich,stopniowyzanikwrodziniestrukturypatriarchalnej,proces
emancypacjikobiet,corazczęstszepodkreślaniewżyciuspołecznym
