IBUK Libra

Wstęp

około1,8%apozostałąwiększośćstanowiliwyznawcyKościołaewangelickiego.

NajwiększeskupiskoludnościkatolickiejznajdowałosięnapograniczuzWarmią,

wokolicachWarpun,toteżwłaśnietusiłąrzeczywlatachtrzydziestychXXw.zosta-

łaerygowanaparafiadlaludnościkatolickiej.

TrzeciokrestopowrótKościołarzymskokatolickiegonaziemiePruspokilku

stuleciachmarginalizacji.PrzyczynątakiejzmianyniebyłaniKościółewangelicki,ani

katolicki.TychogromnychzmiandokonałaIIwojnaświatowa,itozarównowpły-

wającnakształtgranicczyprzemieszczenianarodowościowe,jakipodwzględem

podziałówwyznaniowych.TakimobszaremogromnychzmianbyłyPrusyWschod-

nie.Podzielonojenadwieczęści,północnąprzyłączonodoZwiązkuRadzieckiego,

apołudniowądoPolski.Wrazzzakończeniemwojnynastępowałapowolnawymia-

nanarodowościowa.Ludnośćniemieckauciekałaalboprzedfrontem,albozarazpoje-

goprzejściu.TakżeprzezkolejnedziesiątkilatliczbadawnychmieszkańcówPrus

malała.Obszar,któregodotyczyniniejszapublikacjazamieszkiwaliMazurzy,opusz-

czającytenterenstopniowo,przezdługielata.Naichmiejsceprzybywalinowiosadni-

cy,będącyprawiew100%wyznawcamiKościołarzymskokatolickiego.Wartotu

zwrócićuwagę,żenatakmałyobszar,jakimjestpołudniowaczęśćstarostwamrągow-

skiego,przybyłaludnośćzróżnychstronPolski.Naobszarparafiirzymskokatolickiej

wRucianemprzybywałaludnośćzokolicŁomży,Kolna,niewielkiprocentzWileńsz-

czyznyiLubelskiego.NaterenieparafiirzymskokatolickiejwPieckachosiedlałasię

ludnośćzokolicOstrołęki,KadzidłaiMyszyńca,awięcKurpiowie,atakżeniewiel-

kiprocentzWileńszczyznyipołudniowo-wschodniejczęściPolski.Obszarten,moż-

narzec,w95%zasiedlałaludnośćkurpiowska,bardzomocnozwiązanazKościołem

rzymskokatolickim,ztradycyjnąreligijnością.Przezdośćdługiokrespowojennywy-

znawcówKościołazarównoewangelickiego,jakikatolickiego,cechowaładużanieuf-

ność.Wświadomościosadnikówprzezwielelatfunkcjonowałstereotyp-ewangelik

toNiemiec,akatolik-toPolak.WyznawcyKościołaewangelickiegoniezgadzalisię

zprzekazywaniemświątyńnarzecznowychosadników.Niebędzieprzesadąstwier-

dzenie,żewrazzutratąwłasnegokościoła,traciliwłasnąojczyznę.Dlaewangelików

byłotojednoznacznezburzeniemnajpiękniejszychprzeżyćzdzieciństwa,młodości,

czyteżzokresupóźniejszego.Świątyniabyładlanichnietylkomiejscemświętym,ale

takżemiejscemłączącymichwsposóbmaterialnyzmałąojczyzną.Wwynikuutraty

takiegomiejsca,rwałysięwięzymiędzyludzkieiniszczyłygłębokiedotądzwiązkiztą

ziemią.Niebyłomiejscawspólnejmodlitwy,toteżbroniliświątyńzawszelkącenę.

KiedyludnośćrzymskokatolickazajęłakościółewangelickiwRucianem,międzykato-

likamiaewangelikamidoszłopodkoniec1946r.doregularnejbitwyoświątynię.

Ludnośćewangelickaniegodziłasię,żenowiosadnicyzabiorąto,cobyłodlanich

skarbem-ichwłasnyparafialnykościół.Sprawaznalazłaswójfinałwsądzie.Przy-

wiązaniedotejduchowejojcowizny,takczęstookazywaneprzezwyznawcówKo-

ściołaewangelicko-augsburskiego,byłobezprzykładne.Dzisiejsze,trochęsentymen-

talnenwycieczki”naMazurydawnychmieszkańcówtychziempotwierdzajątętezę.

Wprzełamaniustereotypów,wstabilizacjisytuacjipowojennejodegraliogromnąrolę

duchownizarównoKościołaewangelicko-augsburskiego,jakirzymskokatolickiego;

Brak wyników