Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
JózefSzymonWroński•KościołyKrakowazbudowanewlatach1945-1989...
komunikatuarcybiskupproponował,abyinicjatorzyujawniliswojeszczerezamiary
izdecydowalisięnawybudowanieDświątyni-pomnikadlauczczeniawielkiegoPa-
pieża”1.
Zdjęciepo30stycznia1968r.zafiszaDDziadów”AdamaMickiewiczawreżyserii
KazimierzaDejmkapostawiłowładze,któreniechciałyzrezygnowaćzkonfrontacji,
przedkolejnąfaląmanifestacji–tymrazemstudentów2.Wydarzeniate,ciągnącesię
przezkilkatygodni,nazwanewypadkamimarcowymi,miaływpływnaogólnąat-
mosferępanującąwkraju,podziałyspołeczne,atakżerozłamywłoniesamejpartii.
Wostatecznymrozrachunkuprzeważyłkurskonfrontacyjnykostniejącegosystemu
kończącejsięniebawemepokiGomułki3.Sytuacjastawałasięcorazbardziejnapięta,
awładza,potrzebującasiłystabilizacyjnej,okazywaławolękontaktówzKościołem.
Przykłademchytrejpolitykiwładzjestuzasadnienie,zaprezentowaneprzezWydział
doSprawWyznańPrezydiumRadyNarodowejMiastaKrakowa,wktórymstwier-
dzono,iż:
Biorącpoduwagęfaktsystematycznejrozbudowyos.Azoryorazprzyszłąbudowęosie-
dlaKrowodrza,należałobysięzastanowićnadpozytywnymzałatwieniemwnioskuwsprawie
dokończeniabudowykaplicyOO.ReformatównaAzorach,mieszczącejsiędotychczaswsute-
renie.Tymsamymcałkowiciebysięprzekreśliłoiwyeliminowałoplankard.Wojtyłybudowy
nowegokościoławtejżedzielnicy,podobniejaktouczynionowparafiiBronowiceMałe,Ra-
kowice,[Rybitwy],gdziezezwolononaremontkapitalnytamtychkaplic,eliminującbudowę
nowychkościołów,októreubiegałysięKuriaKrakowskaodkilkulat,wytrącającKuriiwszelkie
argumentydobudowynowychkościołówwmieścieKrakowie4.
Otrzymanepozwolenienaremontczyprzebudowękaplicybyłorównoznacz-
nezzablokowaniemmożliwościpowstaniawprzyszłościnowegokościo-
ła.AleobudowiekościoławmieścieKrakowienaodrębnymmiejscu–jakwynika
zprzytoczonegoraportu–niebyłowówczasnawetcomarzyć.Wtymsamymczasie
środowiskaakademickieihierarchiakościelnazgłaszałypotrzebębudowykościoła
wmiasteczkustudenckimwKrakowie5.Działaniatebyłyjednakbezskuteczne.Ogra-
niczeniawzakresiebudownictwasakralnego,narastająceodkońcalat50.trwałydo
grudniowegoprzełomuroku1970.
Walkaonastępnekościołytoczonabyłanieustannieistałasięchybanajbardziej
drażliwąkwestią;poniekądpapierkiemlakmusowymwstosunkachobustronnych
1
Komunikatarcybiskupawrocławskiegoz25I1968,[w:]S.Owczarek,Byćzaangażowanym
–byćksiędzem,o.c.,s.382.Por.A.Dudek,R.Gryz,o.c.,s.259.
2
Wdniu30stycznia1968r.wWarszawieodbyłosięostatnieprzedstawienieDziadówAdama
MickiewiczawreżyseriiKazimierzaDejmka(1924–2002).Zakazwystawianiategodramaturozpoczął
protestystudentówiichpublicznewystąpienia.Np.naczelepochodustudentówwarszawskichszedł
m.in.AndrzejSeweryn–studentSzkołyTeatralnej.Niosącsztandarwznosiłhasła:zniesieniacenzury
iodkłamaniażyciapublicznego.RelacjanapodstawiewypowiedziAndrzejaSewerynawdniu30stycz-
nia2008r.wIprogramiePRw40.rocznicętamtychwydarzeń.Wydarzeniaterozlałysięnatychmiast
nainnemiasta(m.in.manifestacjestudentówKrakowaodbyłysięprzypomnikuAdamaMickiewicza
naRynkuGłównym).
3
Wieluobywatelipolskichpochodzeniażydowskiegowydalonozkraju.Społeczeństwozostało
upokorzoneioszukane.
4
TJN,nr38/79,PRNMK,teczka1,s.2(Notatkaz18/19IV1969roku).
5
Ks.J.Urban,Teczkabp.JanaPietraszki,[w:]Kościółkatolickiwczasachkomunistycznejdyk-
tatury–Międzybohaterstwemaagenturą,Kraków2007,s.68.
