Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZachowanieszczurkaWiechetkabyłoczynemnaruszającymnormęsankcjono-
wanąnniekradnij”,zaktórejnaruszeniegroziłakarąśmierci(normasankcjonują-
ca)krasnoludkowegoprawazwyczajowego.Napotrzebydalszychrozważańprzyjąć
trzeba,żeistniałspistegoprawawstarychksięgachkrasnoludków,izałożyćrówno-
cześniemożna,żeodpowiadamutreśćobowiązującegowspółcześnieKodeksukar-
negoz1997r.,któregoprzepisybędąpowoływanewdalszychrozważaniach.
Założonazbieżnośćtekstówmusipozostaćtylkohipoteząbadawczą,ponieważ
kronikarzkrólestwa,Koszałek-Opałek,mówiłoźródłachpisanych:
-Wtychstarychksięgachtojesttak:Tuparękartbrak,tuznówparętakpożółkłych
iwyblakłych,żeaniprzeczytać,tuznówwielkaczarnarysawpoprzekalbowzdłuż;
toiniewszystkowiedziećmożna,cotamprzedwiekiwpisywałktośdonich.
Krasnoludkoweprawozwyczajowezostałozatem,przynajmniejczęściowo,spi-
sane,iuznaćjetrzeba,jakotakie,zapodstawędlazasadygłoszącejnullumcrimen
sinelege,natomiastodwołaniedowspółcześnieobowiązującegoprawakarnego
koniecznejestdlarespektowaniazasadynullumcrimensinelegescripta.
IstotęprawaobjaśniłSavigny,jakobytupowstałegozduchanarodu,awięc
zpowszechnejwoli,wktórejzawierasięwolajednostki.Prawoniejestaktem
samowoliustawodawcy,leczdostosowaniemniezbytdobrzepasującegopotocz-
negojęzykaprawazwyczajowego,dlawyrażeniategowszystkiego,wcowierzy
naródicoobejmujejurysprudencja9.
UlpianwDigestachpostrzegarolęprawnikówwkategoriachnkapłanówspra-
wiedliwości”,nadającjurysprudencjicharakterquasi-sakralny.Zadanianauki
prawaokreślabowiemwsposóbnastępujący:
Iurisprudentiaestdivinarumatquehumanarumrerumnotitia,iustiatqueiniusti
scientia-naukaprawajestznajomościąsprawboskichiludzkich
orazwiedząotym,cosprawiedliwe,aconiesprawiedliwe10.
9
Cyt.za:G.Radbruch,KleinesRechts-Brevier,Göttingen1954,s.27-28.Pojęcienjuryspruden-
cjaobejmujeswymzakresemznaczeniowymcałośćpoglądówdoktryny(częstorozbieżnych)
iorzecznictwasądowego(czasaminiekonsekwentnego),cosprawia,żemożezostaćzagubiona
wniejistotaprawa.DlategoostrzegaprzedtakimniebezpieczeństwemWilliamSeagle:
„Niejestmożliwedokładnepowiedzeniecojestprawem,
jestonoczarnymkotemwworkujurysprudencji”
(cyt.za:G.Heindl,H.Schambeck,AdvokatensindwiedieAdleroderJuristeninGeschichten
undAnekdoten,Wien1979,s.195).
10
A.Kacprzak,J.Krzynówek,W.Wołodkiewicz,Regulaeiuris.Łacińskieinskrypcjenakolum-
nachSąduNajwyższegoRzeczypospolitejPolskiej,Warszawa2011,s.55.
Koszałki-opałki,czyliprawokarnewbajkach…
20