Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRACA,PŁACAIKOSZTYPRACYWGŁÓWNYCHNURTACHEKONOMII
14
ników,azatemrównieżwzrostempłac(którymiałbyzmniejszaćzyskika-
pitalistów).Smithjednakbrałpoduwagęprawopopulacjijakonaturalny
sposóbnazagrożeniezwiązanezewzrostempłac.
Wósmymrozdzialedziełazatytułowanym„Wynagrodzeniazapra-
cę”,Smithpisze,żepoziompłacmożewzrosnąć,gdynastąpizwiększe-
nieakumulacjikapitałuorazdochodunarodowego.Znakiemprosperity
mabyćrosnącaliczbaludności(należypamiętać,żewczasachSmitha
prowadzonestatystykiwskazywały,żewiekdorosłyosiągaławyłącznie
połowaurodzonychdzieci).Zakładano,żepracownikpowinienotrzy-
mywaćtakiewynagrodzenieminimalne,którepozwoliprzeżyćjemu,
jegożonieidwójcedzieci,abyzapewnićciągłośćpopulacji(Smith,
1954,s.81).Wzrostdemograficznyodczytywano,jakozwiększeniedo-
brobytupracowników,którychbyłostaćnabardziejgodziwewarunki
życiaizapewnienieswojejrodzinienależytegozabezpieczenia.Równo-
czesnezwiększeniesiępodażypracypowodowaćmiałoponowneobni-
żeniecenyzapracę,cowkonsekwencjimiałoczynićcenępracystabilną
wperspektywiedługookresowej.Smithzauważyłjednak,żewzrostpłac
orazzwiększeniepopulacjimożewynikaćrównieżzewzrostuproduk-
tywnościpracowników.Większawydajnośćpracywrolnictwiemoże
dostarczyćpożywieniewiększejliczbiejednostek.Lepszejakościowo
produktymogąpozwolićnawyższystandardżycia,zmniejszyćśmier-
telnośćizwiększyćdługośćżycia.Twierdzi,żekorzyścizespecjalizacji
pracysąogromneibezpośredniowpływająnawydajność:„Największy
rozwójsiłprodukcyjnychpracyiprzeważnaczęśćumiejętności,spraw-
nościiznawstwa,zjakimikierujesiępracąlubjakiesięwpracęwkłada,
są,jaksięwydaje,rezultatempodziałupracy”(ibidem,t.2,s.9).
WdziesiątymrozdzialeswegodziełaSmithtraktujeoróżnicach
wpoziomiewynagrodzeniazapracęiichdeterminantach.Jakopierw-
sząprzyczynęwymieniastopieńtrudnościlubprzyjemnościzpracy.
Przykłademsąrybacy-wieleosóbłowirybydlaprzyjemności-pła-
cesąwięcniższe,niżwprzypadkuzawodówmniejkomfortowych,jak
naprzykładrzeźników.Następniewymieniatakieczynniki,jak:stopień
trudnościzdobyciakwalifikacji,nieciągłośćzatrudnienia,stopieńzaufa-
nia,jakimmusicharakteryzowaćsiępracownik,prawdopodobieństwo
sukcesu.Wszystkieteczynnikiwpływająnapoziompłacprzezzmiany
wwielkościpodażypracy.Zarzutemstawianymprzezpóźniejszycheko-
nomistówjestpominięcieanalizystronypopytowejnazmianycenpra-
cyczybrakprecyzyjnegowyjaśnienia,cowyznaczapłacę,zyskirentę
gruntową.NiemniejSmithstworzyłpodwalinydoekonomicznejanalizy
determinantpoziomuwynagrodzeńiotworzyłdyskusjęnatematwpły-
wukosztówpracynawzrostgospodarczy.
