Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrainaKreatywnościwarsztattwórczegopedagogawpracyzdziećmi
13
lubodkrywanienowych7.CzęstoprzytaczanajesttakżedefinicjaW
.Tatarkiewicza,
którytwórczościąnazywakażdedziałanieczłowieka,wykraczającepozaprostąre-
cepcjęitworzenietego,czegoprzedtemniebyło8.
Analizującwyżejprzytoczonedefinicjetwórczości,możnastwierdzić,jestto
pojęcienieostre,treściowopojemne,ujmowanewsposóbszerokiiwąski,którym
posługujesięzarównojęzyknaukowy,jakipotoczny.Zwielutychdefinicjiwynika,
żenaogółistotytwórczościupatrujesięwnowości.Ponadtocechąwspólnąspo-
sobuopisywaniatwórczościprzezposzczególnychbadaczytegozjawiskajestto,
twórczośćrozumiesięjakospecyficznyrodzajdziałania,któryprowadzizawszedo
wytworzeniaszczególnegorodzajuwytworusymbolicznegolubmaterialnego,czyli
wytworunowegowsensieobiektywnymlubsubiektywnym9.Pozatympodkreśla
sięrównież,żeaktywnośćtalubdziałalnośćpoleganasamodzielnymposzukiwa-
niulubodkrywaniu,apotemłączeniuelementówznanychwnowecałości.Przeci-
wieństwemtakpojmowanejaktywnościjestdziałalnośćodtwórcza,polegającana
mechanicznym,szablonowymnaśladownictwie10.
Aspektytwórczości
ZdaniemK.J.SzmidtatoXXiXXIw.przyniosłyrozkwitkoncepcjiteoretycznych
imetodologicznychdotyczącychtwórczości.Ichautoramimiędzyinnymipsycholo-
gowie,pedagodzy,socjologowie,filozofowie.Abyułatwićporuszaniesięwprzestrzeni
teoriitwórczości,opracowanoczteroaspektowyparadygmatinterpretacjitwórczości.
Ułatwiaonpostrzeganie,badanie,opisywanieiwyjaśnianietwórczości11.
Jakopierwszywyróżniamyaspektatrybutywny.nAtrybut”wedługdefinicjiSłow-
nikajęzykapolskiegotocechajakiejśrzeczy,osobylubzjawiskawyróżniającajespo-
śródinnych12.Atrybutywnysposóbokreślaniatwórczościwiążesięzkoniecznością
ustaleniaobiektywnychkryteriówwytworutejdziałalności.Najczęściejprzytaczasię
dwakryteriapozwalająceodróżnićwytwórtwórczyodnietwórczego.tonowość
iużyteczność(wartośćdzieła)13.Kategorianowościwydajesięwzględnawsamejswej
istocie,ponieważmożnamówić,żecośjestnowelubstaretylkowodniesieniudo
czegoś,cozaistniałowcześniej.nWempirycznieobserwowalnejrzeczywistościniema
rzeczyabsolutnienowychaniabsolutnieznanych,zatemkonkretnyprzedmiotlub
wytwórludzkiejdziałalnościmożebyćnowytylkodopewnegostopnia.Wynikastąd,
7
J.Kujawiński(red.),Rozwijanieaktywnościtwórczejuczniówklaspoczątkowych:zarysmetodyki,
WSiP
,Warszawa1990,za:J.Uszyńska-Jarmoc,Twórczaaktywnośćdziecka.Teoriarzeczywistość
perspektywarozwoju,TransHumana,Białystok2003,s.17.
8
W
.Tatarkiewicz,Dziejesześciupojęć,PWN,Warszawa1976,s.302-305.
9
A.Strzałecki,Wybranezagadnieniapsychologiitwórczości,PWN,Warszawa1969,s.20.
10
J.Uszyńska-Jarmoc,Twórczaaktywnośćdziecka…,s.17.
11
K.J.Szmidt,Pedagogikatwórczości,GWP
,Sopot2013,s.96.
12
E.Sobol,Słownikjęzykapolskiego,PWN,Warszawa2005,s.28.
13
K.J.Szmidt,Pedagogikatwórczości…,s.97.