Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
16
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
DwalatapowydaniuutworuNiemcewiczaksiężnaIzabelaCzarto-
ryskaogłosiłaPielgrzymawDobromilu43.Pracata44jakopierwszaopo-
wiadaławpopularnysposóbdziejePolski45.Jejzasadniczymcelembyło
rozbudzenieiutrwalenieuczućpatriotycznychczytelników,aletakże
ichumoralnienie.Księżnawswymdzieleprzedstawiałalosystarego
człowieka,którywędrującprzezjednązpodkrakowskichwsi,Dobromil,
zamieszkałujednejztamtejszychrodzin,azadachnadgłowąipoży-
wienieodpłaciłsięnauczaniemdziecigospodarzy.
WokresiemiędzypowstaniowymkontynuatorzyideiIzabeliCzarto-
ryskiejpopularyzowalidziejeojczyste,piszącnatentematpracewfor-
mieopowieści.NajbardziejznanymautoremtakiejliteraturybyłJózef
Lompa,twórcaPielgrzymawLubopolu.Najpierwnapisałonksiążkę
pt.KrótkiewyobrażeniehistoriiŚląskadlaszkółelementarnych.Piel-
grzymwLubopolukontynuowałopowieśćodziejachŚląska46.Lompana
marginesiewydarzeńhistorycznychrozwijałuwagimoralizatorskie47.
DoautorówpiszącychksiążkihistorycznenależałtakżeJózefAleksander
Miniszewski48.Jegoutwory-Domowazagroda.Rysydziejówpolskich
wopowiadaniupowieściowemdlamłodzieży(t.1-2,Warszawa1847)
iLegendaokróluLechu.OpowiadanieOlesia(Poznań1850)-miały
formębeletrystycznychopowieści.
DziejePolskipopularyzowalirównieżtacyautorzy,jak:ZenonimAn-
cyporowicz(Opowiadaniehistoriipolskiejdladzieci,Warszawa1847);
JuliaWoykowska49(Dziejenaszejświętejojczyzny,Polskiukochanej,
1850);BibiannaMoraczewska50(CosięstałowPolsceodjejpierwsze-
gorozbioruażdokońcawojenzacesarzaNapoleona,Poznań1850;
CosięstałowPolsceodsamegopoczątkuażdopierwszegorozbioru
43S.Gawlik,KsiążkidlaluduIzabelizFlemingówCzartoryskiej[w:]Wklimacieśląskiej
humanistyki.KsięgajubileuszowadedykowanaProfesorowidoktorowihab.Franciszkowi
A.Markowiwpięćdziesięcioleciepracydydaktycznejinaukowej,red.J.Kwiatek,E.Sapia-
-Drewniak,Opole2001,s.65-75.
44T.W.,PielgrzymwDobromilu,czyli:Naukiwszystkie,cz.1-2,Leszno-Gniezno1844,„Ko-
ściółiSzkoła”1848,R.3,s.51-52.
45W.Górczyński,PielgrzymwDobromilu…IzabelizFlemingówCzartoryskiej-pierwsza
próbapopularyzacjihistoriiojczystejwśrodowiskuwiejskim[w:]Międzyhistoriąaeduka-
cjąhistoryczną.StudiaiszkicededykowaneProfesorMariiKujawskiej,red.V.Julkovska,
Poznań2003,s.32-45.
46C.Mykita-Glensk,CzasoprzestrzeńJózefaLompy.Zdziejówformowaniasiępoczuciatoż-
samościnarodowejŚlązaków[w:]„Ojczyźniejestniczemniedłużny…”.JózefowiLompie
wdwusetnąrocznicęurodzin,red.J.Pośpiech,Opole1997,s.120.
47S.Wilczek,JózefLompa.Prekursorpracykulturalno-oświatowejnaGórnymŚląsku,Kato-
wice1997,s.14-15.
48E.Knobloch-Kaleta,AchillesKacenbergovius.OJózefieAleksandrzeMiniszewskim,dzien-
nikarzuzłejsławy,„MiesięcznikLiteracki”1978,nr2.
49E.Durczyńska,JuliazMolińskichWoykowska.Poznańskifragmenthistoriipolskiejlitera-
turydziecięcej,„ŻycieiMyśl”1951,nr1-2.
50A.Zieliński,MoraczewskaBibianna(1811-1887),PSB,t.21,s.676-677;J.Data,Zdziejów
wielkopolskiejprozytendencyjnej,„ZeszytyNaukoweWydziałuHumanistycznegoUniwer-
sytetuGdańskiego.PraceHistoryczno-Literackie”1977,z.5.
