Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wątpliwości,żewłaśnieobszary,leżącemiędzyWilnem
aDźwiną,byłydziękitemuświadkiemjednego
znajciekawszychwspółczesnychruchówkulturalnych.
Niewolnobowiemzapominać,żezmianytedokonały
sięwczasie,kiedynaródpolski,pozbawionyśrodków
akcjipolitycznej,działałwyłączniesiłąatrakcyjną
wyższejkultury.Azatemzmiany,którezaszły,iktóre
słuszniezatytułdumyuważaneiwysuwanebyćmogą,
odbyłysiędobrowolnie,nawetznarażeniemsię
ówczesnemusystemowiadministracyjno-politycznemu.
Boćprzesunięciesięgranicylitewskiejibiałoruskiej
odbyłosięniewdrodzewyniesienialubusunięcia
autochtonów,ajedyniedziękipozyskaniuprzez
polskośćobcejmasyetnicznej.Podkreślanie
niecodziennościtakiegoprocesuwydajesię
zbytecznym”[16].
NaUkrainierosyjskiejPolacynigdzieniestanowili
większości,alewwielurejonachodgrywaliistotnąrolę.
PozniszczeniuLiceumKrzemienieckiego(którego
bibliotekazostałazrabowanaprzezRosjan
iwykorzystanajakozaczątekbibliotekiUniwersytetu
Kijowskiego)najważniejszymcentrumpolskościstałsię
Żytomierz[17].Przezkilkadziesięciolecidziałałtupolski
teatr,ażdo1918rokuistniałokatolickiebiskupstwo
orazseminariumduchownenauczającewjęzyku
polskim.WdrugiejpołowieXIXstulecia,azwłaszcza
po1900roku,rosłosystematycznieznaczenie
społecznościpolskiejwKijowie.Początkowotworzyli
jągłówniestudenciuniwersytetu,stopniowojednak
zaczęłypowstawaćpolskieinstytucjespołeczne
ikulturalne,atakżeinstytucjefinansowe,
przedsiębiorstwahandlowe,usługoweiprodukcyjne.
