Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoPolskiewokresienamiestnictwaIwanaPaskiewicza(1832-1856)...
doBerlina.Zwracanouwagęnato,żewcałejWielkopolsceniemawięcejponad15tysięcywojska
pruskiego,podczasgdylandweramiejscowaliczy30tysięcyimanamiejscuswemagazynybroni
ioporządzenia.OżywienieaspiracjinarodowychdawałosięodczućiwGalicji.Stałotuzaledwie
18tysięcywojskaaustriackiegoitooddziałówuzupełniającychsięwkraju,podczasgdy30ty-
sięcyurlopnikówprzebywałopowsiach,aichbrońioporządzeniaznajdowałosięwmiastach
powiatowych.Wpaździerniku,wprzewidywaniu,żeczęśćwojskawypadniewyprowadzićstąd
doWłoch,wobawieowybuchpowstania,MetternichzwracałsiędoPetersburgazoryginalną
prośbą;chciał,abyRosjaskoncentrowałanadgranicąGalicjiwiększeoddziałyitymprzytłumiła
fermentypowstańczetejdzielnicy”
4
.DodatkowoautoruznajeWielkopolskęzannajruchliwszą
wówczaspowstańczodzielnicęPolski”
,alezarazdodaje:nZWielkopolską(...)Związek(spisek
podchorążych—LM)nieposiadałżadnychwogólestosunków”
5
.
Jednakmyśloantyniemieckimzwrociepojawiłasięwtrakciedyskusjitoczonychwśród
spiskowcówprzednocąlistopadową.OtóżzrelacjiRomanaSołtykawynika,żenajednymzpo-
siedzeńdawnychczłonkówTowarzystwaPatriotycznegowkońcuwrześnia1830r
.zabrałgłos
njakiśnieznanynamznazwiskaczłonek”zprojektempowstaniatrójzaborowego,którechciał
proklamować20października.PoopanowaniuKrólestwaiprzynajmniejczęścigubernilitew-
sko-ruskichmianodoprowadzićdonszybkiegowkroczeniadoWielkopolskiiGalicji”
,coniepo-
zbawionebyłonpewnegorealizmu,rzeczywistegoodczucianaszychmożliwościówczesnychoraz
położeniamiędzynarodowego.(...)Większośćodrzuciławszakżetenrozległyprojektpowstania
trójzaborowego,ograniczyłagododziałańprzeciwRosji”
6
.Nierozumiemjedynie,dlaczegoW
.To-
karzoantyniemieckimelemencietegoplanupisze,żebyłotontrochęfantazyj”
7
,anieużywatego
określeniawstosunkudopomysłusamotnejwalkiKrólestwaPolskiegozCesarstwemRosyjskim?
NiepokójobserwowanotakżewWarszawie,cozwiązanebyłozmożliwościąinterwencji
RosjizudziałemwojskapolskiegoweFrancjiiBelgii,oczymponiżej.Rodzisiępytanie,dlaczego
władzeKrólestwaniepróbowałyskierowaćpatriotycznychemocjiprzeciwkozaborcomniemiec-
kim,tylkobiernieczekałynaantyrosyjskiwybuch?MogłobybyćtołatwezarównowobecAustrii,
gdyżwGalicjipanowałwówczasrzeczywistyucisk,dobrzewidocznynatlesytuacjinietylko
wKrólestwiePolskim,aleiwWielkimKsięstwiePoznańskim,jakiwstosunkudoPrus.Cóż
przeszkadzałobywewznieceniukonfliktumiędzyKrólestwemaPrusamiczyAustrią,zpróbą
wplątaniaweńRosji,którawcaleniemusiałabybyćtemuprzeciwna?
4
W
.Tokarz,SprzysiężenieWysockiegoinoclistopadowa,Warszawa1980,s.74-75.
5
6
Ibidem,s.89.
RomanSołtyk(PolenundseineHeldenimletztenFreiheitskamfe,Stuttgart1834,bd1,s.94-99)wswojejemi-
gracyjnejrelacjiutrzymywał,żewprzypadkupowstaniatrójzaborowegowciągu10-12dniinsurekcjaogarnie
całeKrólestwoPolskie,Galicję,Poznańskie,LitwęiWołyń,awdalszejkolejnościtakżeKurlandiaiBiałoruś
zerwąsiędowalki.Zprzedstawionychwyliczeńwynikało,żesiłypolskiewciągumiesiącamiaływzrosnąć
do180000żołnierzyi276dział.Zwyciężyłajednakwersjapowstaniajedynieantyrosyjskiego,gdyżorganizacje
spiskowewzaborzepruskimiaustriackimmiałybyćzbytsłabe,żebyosiągnąćsukces.
7
W
.Tokarz,SprzysiężenieWysockiego...,s.75.
16
