Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.
Powolialejednakpojawiłsiępostęptechnicznyna
polskiejwsi—pługzacząłbowiemwypieraćradło,
awmiejsceglinianychlepianekwyrastaćzaczęłydrew-
nianechałupy.Włościtypowegochłopstwatotakżeobo-
ryistajniezprzeznaczeniemdlażywegoinwentarza.
WsiewXVwiekuliczyłyprzeważnie6-25rodzin.Moż-
nawięcszacować,żeśredniomieszkałotamstoosób.
Najzamożniejsigospodarzespośródludnościwiejskiej
mogliposzczycićsięposiadaniemkilkukoniorazkil-
kudziesięciusztukbydła.Tempożycianawsiwyzna-
czałrocznycyklprzyrodyizwiązaneznimpracewpolu.
Obokrolnictwarozwijałosięmłynarstwoikowalstwo,
zajmowanosięhodowląryb,zwierzątdomowych,upra-
wąwarzywiowoców.Życiewsiskupiałosięwokółpa-
rafii,gdzieczęstopodjednąpodlegałokilkanaściewio-
sek.Kościółtolerowałlubadoptowałdoswoichpotrzeb
dawnezwyczajeludnościwiejskiej,naprzykładswadźbę,
ogniesobótkowe,dyngus,topienieMarzannyczykolę-
dowanie.PodwpływemKościołaimionasłowiańskieza-
stępowanebyłyprzezogólnochrześcijańskie.Jednakże,
jakodnotowujeH.Samsonowicz:
Nieulegawątpliwości,żewżyciuchłopapolskiegoistot-
nąrolęodgrywałystareprzesądy,zabobony,obycza-
je,stanowiącesplottradycjiplemiennych,przekazywa-
nychzpokolenianapokolenie,zwyczajówprzynoszo-
nychprzezobcychosadników(ś)ipróbprzystosowania
siędonarzuconychprzezKościółnorm21.
Częstolepszymlosemdlaludnościwiejskiejbyłakarie-
rawoźnicy,sługilubpachołkarycerza,szczególnie,gdy
rycerzbrałudziałwwyprawachwojennych.
Przykościołachparafialnychzregułydziałałyszkoły,
wktórychnauczycielamibylizwykleabsolwenciszkół
katedralnychlubkolegiackich.Cizaś,woparciuoele-
mentygramatykiAleksandradeVillaDeilubAeliusa
Donatusa,zapoznawaliwybijającychsięzdolnościami
młodzieńcówwiejskichzpodstawamiłaciny,aby,jeśli
21
Tamże,s.170.
22
