Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
III
OdpewnegoczasudorozmaitychcnótprzybyłoEuropiesumienie.
Wielkie,bardzowrażliweinadwyrazsprawiedliwesumienie.Skądsię
tosumieniewzięło,niewiadomo,możezroku1848,może1871,może
zfletu,naktórymgrywałFryderykWielki,możezkorespondencji
WolterazKatarzynąII,możeodczasuhiszpańskichwysiłków
odbudowaniaruinmauretańskiejkultury,zburzonejprzez
arcykatolickichkrólów,amożezestryczka,naktórymzawisła
Perowska?!
Perowska?!Notak,tasama...nihilistka,anarchistkarosyjska,która
brałaudziałwzabójstwieAleksandraII.Zresztąosobanieciekawa,
powiesiliją,araczejdwarazywieszali,bosiępierwszystrykzerwał.
Europawestchnęławówczasnietylkonatęokropnąintendenturę
rosyjską,któraistryczkówporządnychnieumiedostarczyć,ale
inabrakgalanteriidlakobietyinazbytwielkiejejrównouprawnienie.
RównocześniewszakżeEuropapospieszyławyrazićswegłębokie
zadowolenie,żetowarzyszkęPerowskiej,HesięHelfman,uroczyście
ułaskawiono.Przyczynątegoułaskawieniabyłodmiennystan
nihilistki,awięcskrupułludzkości,żebywrazzprzestępczyniąnie
pozbawićżycianiewinnejistoty.Europanatenostatniargumentznów
westchnęła,leczjużzulgą,bozcałympoczuciemswejcywilizacji
iczystościsumienia,anihilistkaHelfmanzamiastodrazuzakończyć
obrachunekzdomemRomanowów,musiaławrazzdzieckiemkonać
wSzlisselburguifortecyPietropawłowskiejipocieszaćsiętylkotym,
żewtychsamychmurachkonalijużprzedtemnawetzupełnie
wszechrosyjscyimperatorowie.
Leczbyłobybezwątpieniabłędemmniemać,żerok1881,awięc
rokzabiciaAleksandraII,byłrokiemnarodzinsumieniawduszy
Europy,botosumieniepowstałozgołaniepostrzeżenie,nibyobłoczek
