Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RaimonPanikkar
NARODZENIEBOŻE.
KOMENTARZDOHYMNURVX,121
(HIRANJAGARBHA)
„NiewiadomemuBogu”–Deoignoto–totytuł,któryprzynajmniejodczasówMaxa
Müllera[1]zwykłosięnadawaćtemuuroczystemuhymnowiuwielbieniaiczcidla
Najwyższego.Jegoimiępozostajejednaknieujawnioneażdoostatniego,zapewne
zresztądodanegopóźniej,wersetu[2].Poemattenopiewawzniosłośćwszechświata
ichwałęjegoPana;tego,któregoczłowiekwinienwielbić.Czujesięjednak,żeryszi
jesttyleżoczarowany,coudręczonywspaniałościąświatataknamacalniebliskiego,
azarazemtakwymykającegosięwszelkimwyjaśnieniom.
Trzytematyprzewodniewyłaniająsięnapodobieństwomelodiiwkoncercie,raz
brzmiącwespół,harmoniąikontrapunktem,arazosobno,wpowtórzeniulub
zderzeniu.Wszystkiedotyczątajemnicyistnienia.Owetrzyściślepowiązanezesobą
wątkiwyrażonesązrazuwpierwszymwersecie:(a)rodowódrzeczywistości
(„Napoczątkurozbłysnąłzaródświatłazłotego,Hiranjagarbha”);(b)panowanie
Boga(„onbyłpanemjedynymwszystkiego,coistnieje”);(c)człowieczawędrówka,
bypowrócićdostanupierwotnego(„któżjestBógten,któremumamyskładać
ofiary?”).
a)Wersetypierwszy,siódmyiósmyobjaśniająboskiprapoczątekzapomocą
obrazujajakosmicznego,dobrzeznanegowwielukosmogoniach,nietylko
indyjskich.CośwydarzyłosięwłonieNajwyższego;poruszyłosię,rozwinęło,stało
sięlubujawniło.Myślteologicznapowiepóźniej,żeruch,jeśliwogóle,postrzegać
możnawyłączniezludzkiegopunktuwidzenia.Rygwedaniezajmujesięjednak
systematycznymrozwojem.Jejjęzykjestpoetyckiimistyczny,pełensymboli
jasnychtylkodlaoczuzdolnychdokontemplacji.Wskazywałbynatoobrazsłońca
owschodzie,najpotężniejszyzsymbolitego,cowwerseciepierwszymnazwano
hiranjagarbha,„zarodkiemzłotegoświatła”[3].Niemożemypowiedzieć,bybył
topierwszyetapstworzenia:Bógniejeststworzony.Aniteżnazwaćtegoewolucją
wzwyczajowymsensietegosłowa,czyteżstawaniemsię,jakgdybyBogawpierw
niebyło,apóźniejdopierostałsię.Myślwedyjskazmagasiętutajzpierwotnym
problememwniknięciawnaturęsamegoBóstwa,wrazzolśniewającymodkryciem
jegodynamizmuiżycia.BógjakoBógjestnierozerwalniezwiązanyzestworzeniem;
Bógtopojęciewzględne,odnosisiędostworzeń;BógniejestBogiemdlasiebie;Byt
jawisię,gdysąwnimbyty.Ajednak„wcześniejsze”odtegowszystkiegowydaje
sięwewnętrzne,„boskie”życie,ujawnienie,wybuch,narodzinywewnętrzusamej
ostatecznejtajemnicy.Ideastojącazahiranjagarbhajesttaka:istniejetworzenie,
procesw„łonie”Najwyższego.SkorojestżycieBoga,sąteżnarodzinywBogu
inarodzinysamegoBoga.Klasycznymterminemjesttuofiara,jakwwersecie
