Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B1–Potencjałspoczynkowy
21
Potencjał
spoczynkowy
Potencjałspoczynkowy(Vsp)powstajewefekcieistnieniaróżnicystężeń
jonówmiędzywnętrzemaśrodowiskiemzewnętrznymkomórki,atakże
dlatego,żebłonękomórkowącechujeodmiennaprzepuszczalnośćdla
różnychjonów.Wtabeli1zamieszczonowartościstężeniatychjonów,
któremająnajistotniejszeznaczeniewustalaniupotencjałuspoczyn-
kowego.
Tabela1.Stężeniejonówpoobustronachbłonyneuronussaka
(mmol·l–1)
Jon
Środowiskozewnątrzkomórkowe
Aksoplazma
K+
2,5
115
Na+
145
14
Cl–
90
6
Napłynmiędzykomórkowy,wktórymznajdująsiękomórki,składa
sięprzedewszystkimroztwórchlorkusodu.Wprzeciwieństwiedotego,
płynwewnątrzkomórkowyzawieradośćdużestężeniejonówpotaso-
wych,równoważoneprzezrozmaiteaniony,dlaktórychbłonakomór-
kowajestzupełnienieprzepuszczalna(niewymienionewtabeli1aniony
tokwasyorganiczne,siarczany,fosforany,niektóreaminokwasy
ibiałka).BłonakomórkowajestprzepuszczalnadlaK+,aponieważpo
obustronachbłonyistniejeróżnica(gradient)stężeniajonówK+,powsta-
jesiładyfuzyjnapowodującawypływaniejonówK+nazewnątrzko-
mórki(rys.2).Jednakżebłonakomórkowajestnieprzepuszczalnadla
dużowiększychanionów,którewzwiązkuztympozostająwewnątrz
komórki.Wmiaręwypływaniajonówpotasowychnazewnątrzwytwa-
rzasięróżnicapotencjałówpoobustronachbłony,ponieważładunki
niektórychwewnątrzkomórkowychanionówniesąjużdłużejneutralizo-
waneprzezjonyK+.Powstałaróżnicapotencjałówoznaczaistnieniesiły
elektrostatycznej,którejdziałanieprzeciwdziaładalszemuwypływaniu
wewnątrz
błonakomórkowa
zewnątrz
siła
dyfuzyjna
siła
elektrostatyczna
Rys.2.Ilustracjasposobu,wjakipowstajepotencjałrównowagi.Niewielkaróżnica
potencjałówpoobustronachbłonyistniejewtedy,gdysiładyfuzjirównoważysię
zsiłąelektrostatyczną.MałeczarnekółkaoznaczająjonyK+,aduże,
niezaczernionekółka—aniony
