Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanSadkiewicz
(1999),koreański(2000)iwłoski(2009)
7
.Wszystkotosprawi-
ło,żejedenzkomentatorówobwieściłnawetnarodzinynowego
nprzemysłu(wokół)Carra”(Carrindustry)8.
Zjawiskotomożedziwićotyle,żeCarrnapierwszyrzutoka
możesięwydawaćczłowiekiemstojącymponzłejstroniehisto-
rii”:teoretykpolitykiappeasementu,znajdującyzrozumieniedla
działańZwiązkuSowieckiegoisocjalistycznejlkomunistycznej
drogidonowoczesności9,adotegoczerpiącypewneintelektual-
neinspiracjezmarksizmu.Carrbyłwytrawnymkrytykiem,ale
słusznośćjegotezpodważyłwybuchdrugiejwojnyświatowej-
stwierdzałpowściągliwiejedenzjegopolemistów10.Dostarczył
7
M.Cox,ANewPrefacefromMichaelCox,2016,w:E.H.Carr,TeTwentyYears)
Crisis,1919-1939.ReissuedwithaNewPrefacefromMichaelCox,London2016,
s.xiii;M.Cox,Introduction,tamże,s.xxviii.
8
DuncanS.A.Bell,InternationalRelations:TeDawnofaHistoriographicalTurn?,
nBritishJournalofPoliticsandInternationalRelations”
,t.3,nr1,kwiecień2000,
s.122(za:M.Cox,Introduction,dz.cyt.,s.lxxi).WPolsceskromnymprzejawem
tegozjawiskamogłobyćwydanieksiążki:E.H.Carr,Historia-czymjest.Wykłady
im.George)aMacaulayaTrevelyanawygłoszonenauniwersyteciewCambridge
styczeń-marzec1961,wyd.2oprac.przezR.W
.Daviesa,przeł.P
.Kuś,Poznań
1999.
9
ZestawiałnaprzykładindustrializacjęWielkiejBrytaniiiZSRR.Wymieniwszy
ludzkiekosztyrewolucjiprzemysłowejnaZachodzie(urągającewszelkimnor-
momsanitarnymwarunkipracyrobotników,wykorzystywaniedopracydzieci
itp.)stwierdzał,żenkażdyhistoryk(ł)założyjednak,prawdopodobnienawet
otymniewspominając,żeśrodkiprzymusuinadmiernaeksploatacjaludzina
początkurewolucjiprzemysłowejbyłyjednymznieuniknionychkosztówindu-
strializacji.Niesłyszałemjeszczehistoryka,którypowiedziałby,żezewzględuna
poniesionekosztybyłobylepiejzatrzymaćpostępinieindustrializować.(ł)Ten
przykładinteresujemnieszczególnie,ponieważmamzamiarwkrótcewmojej
historiiSowieckiejRosjizająćsięproblememkolektywizacjichłopówjakojednym
zkosztówuprzemysłowienia.Idoskonalewiem,żejeśli,podążajączaprzykładem
historykówangielskiejrewolucjiprzemysłowej,narzekaćbędęnaokrucieństwa
iwypaczeniakolektywizacji,alepotraktujętenprocesjakonieuniknionączęść
kosztówpożądanejikoniecznejpolitykiindustrializacji,zbioręcięgizacynizm
iakceptacjęzła”;E.H.Carr,Historia-czymjest…,dz.cyt.,s.101-102.
10
ArnoldToynbee,októrymtumowa,dosłownienapisał:nCarristheconsummate
debunkerwhowasdebunkedbythewaritself”;cyt.za:M.Cox,Introduction,
dz.cyt.,s.xlv.
VI
