Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Kategoriadyskursu-zagadnieniadefinicyjneiteoretyczne
33
rdzeniazachodniego(centrum)aperyferyjnymi51.Wpodejściutymzakładasię,
żepraktykidyskursywnebędąopartenajawnejlubukrytejdominacjicentrum,co
manifestowaćsiębędziem.in.poprzeztakiezałożenia,jakkoniecznośćuwzględ-
nianiawiedzypowstającejnaZachodzieprzezprzedstawicieliWschoduibrak
koniecznościodwrotnej,postrzeganieWschodujakobardziejnacjonalistycznego,
zaściankowegoiirracjonalnego52,postrzeganieZachoduwkategoriachlepszego
światawartegonaśladowania(wskrajnejpostacijesttopostrzeganiebezkrytycz-
ne)53.Zbiorowośćperyferiiinternalizujeswójnegatywnywizerunekzderzającgo
zHwyidealizowanymwizerunkiemkolonizatora”54.Różneczynnikihistoryczne,
takiejakfaktprzebywaniaPolskiprzez123latapodzaborami,doświadczenie
okupacjiwczasieIIwojnyświatowej,anastępniezależnośćodZSRR,powodują,
żewpolskimdyskursiepublicznympojawiająsięelementycharakterystycznedla
dyskursupostkolonialnego.WdyskursietymPolskajakoperyferiesytuowanajest
wpozycjimentalniepodporządkowanejwzględempaństwEuropyZachodniej
(traktowanychjakotzw.Hhegemonizastępczy”55),copociągazasobąkonieczność
ciągłegomodernizowaniasięnawzórZachodu56.Zdrugiejstronyidentyfikowany
możebyćdyskurs,wktórymtoPolskasytuowanajestwpozycjicentrumwzględem
takichpaństw,jakUkraina,BiałoruśczyLitwa,traktowanychwtymkontekście
jakoperyferie57.
Dyskurs–niezależnieodwolinadawcy–nigdyniemożebyćcałkowicieneu-
tralny.Ocenaopisywanychwydarzeńczyproblemówzawierasięjużwsamym
fakcieichdoboru,atakżewużytychśrodkachwyrazu.Wartościiocenysąbowiem
integralnymelementemzarównoopisywanejrzeczywistościjakijejopisu58.Wkon-
sekwencji,wdyskursachmanifestująsięiutrwalająideologie,którewpływająna
umocowanie,utrzymanielubzmianęspołecznychrelacjiwładzyidominacji59.
1.1.3.Dyskursatekst
Pojęcietekstuetymologiczniepowiązaniejestzczynnościątkania(łac.textilis
(utkany,dziany’itextilia(tkaniny’,złac.textus(materia,struktura,kontekst’)60.
Podstawowaróżnicamiędzykategoriątekstuidyskursujesttaka,żetekstma
51T
.Zarycki,Perspektywapostkolonialnajakokrytykaglobalnychrelacjiwładzy.Główne
zagadnieniaipolskieinterpretacje,[w:]M.Czyżewski,M.Otrocki,T
.Piekot,J.Stachowiak
(red.),Analiza…,op.cit.,s.213.
52Ibidem,s.214.
53Ibidem,s.216.
54M.Kochan,Medialnykonstrukt…,op.cit.,s.225.
55OkreśleniestosowaneprzezE.Thompson,za:M.Kochan,Medialnykonstrukt…,s.226.
56M.Kochan,Medialnykonstrukt…,op.cit.,s.244.
57Ibidem,s.229.
58M.Mrozowski,Mediamasowe…,op.cit.,s.249.
59N.Fairclough,Analysingdiscourse…,op.cit.,s.9.
60Hasło:tekst,[w:]W
.Kopaliński,Słownik…,op.cit.,s.506.
