Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Teoriaewolucji
WedługAnaksymandrazMiletu(550rokprzednasząerą),jednegoznaj-
dawniejszychflozofówprzyrody,życiezostałostworzoneześluzumorskiego,
wskutekprocesówmaterialnych-ideatajestzaskakującopodobnadowspół-
czesnychteoriipochodzeniażyciaipierwotnejzupy.Jegopomysłprawdopo-
dobnienarodziłsiępodwpływempoematówHomera,wktórychczłowiek
jestuznawanyzamieszaninęwodyiziemi,orazbyłefektemempirycznych
obserwacjipokazujących,żeciałoskładasięzelementówstałychipłynnych.
Pierwotneistotywodnenarodzoneześluzumorskiegowmiaręewolucji
dopostacilądowychmiałyrzekomoszczeciniastąpowłokę,którązrzucały
podobniejaklarwyowadów
.FilozofaewolucyjnaAnaksymandrabyłajedną
zpierwszychracjonalnychpróbnaturalistycznegowyjaśnieniaźródełiprzyczyn
różnorodnościżycia.Wyrażałazarównoideęczystonaturalnegoźródłażycia,
jakikoncepcjęnastępstwazmodyfkacjami.TeoriaAnaksymandrabyłajednak
wciążniekompletnawjednymważnymaspekcie:niewyjaśniałaproblemu
projektóworganicznych.
AlejużwczasachbliższychSokratesowimaterialiścipotrafliuniknąćwnios-
kówteologicznychizaproponowaćnaturalistycznewyjaśnieniadostosowania
budowy.Mechanizmem,najakisiępowoływali,byławistocieprymitywnapostać
doborunaturalnego,awyjaśnieniaselekcjonistówwzakresieteleonomiiistot
żywychbyłyodtamtegoczasupodstawąwszystkichteoriimaterialistycznych.
Empedokles(450rokprzednasząerą)byłjednymzpierwszychmateriali-
stów,któryzdałsobiesprawę,żefenomenzłożonościadaptacyjnejwymagał
specyfcznegowyjaśnieniawobrębieschematunaturalistycznego.Jegoteoria
selekcjonistyczna,obejmującaprojektowanieorganizmów
,wyprzedzałaDarwina
odwatysiącelat.Empedokleszakładał,żewskutekciągłegoprzepływumaterii,
awięctakżelosowychinterakcjielementów,powstawałynieustanniewszel-
kierodzajefantastycznychkształtówiobiektów,naprzykładgłowybezszyi
inosa,oczybeztwarzy,ramionabezbarków
.Czasamiłączyłysięonewcałość
itworzyłypotworności:dwugłoweidwukorpusoweistoty,ludzkiegłowyna
ciałachbyków
,ciałaludzizbyczymigłowamiitakdalej.TheodorGomperz
skomentowałtotak:
Tegroteskowekształtyznikałyrównieszybkojakpierwotneodosobnione
kończyny,ajedyniekombinacje,którewykazywaływewnętrznąharmonię,
okazywałysięzdolnedożycia,otrzymywałytrwałemiejsceiostatecznie
namnażałysięprzezprokreację.Niejestmożliwepominięciewtymmomencie
EnArche
33
