Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałII
CzęśćII
MarszwstronęOdry
Wieczorem,14października1806roku,kilkagodzinpodruzgocącychklę-
skachpodJenąiAuerstadt,około60tysięcypruskichżołnierzyzebrałosiępo-
nowniepodswoimisztandarami.Gdybywtamtymmomencieznalazłsięjakiś
odważny,pruskigenerał,którywydałbykilkarozsądnychrozkazów,żołnierze
bylibywstaniezatrzymaćmarszfrancuskiejarmii,choćbywzdłużbrzegówpo-
bliskiejUnstruty,ajużnapewnonaktórejśzrzekpłynącychpomiędzynią
aBerlinem.Niestety,naczelnydowódca,książęBrunszwicki,zostałśmiertelnie
rannypodAuerstadticałaodpowiedzialnośćwtymkrytycznymmomencie
spadłanajegozastępcę,60-letniegogenerałaFriedrichaHohenlohe’a.Nowy
dowódcabyłzmęczonym,nieudolnymiwdodatkuzupełniewypalonymczło-
wiekiem,którynienadawałsiędosprawowaniatakiejfunkcji.Jaknapisałnie-
mieckihistoryk,zabrakłotamFryderyka,którybyłbytwardyiniemiałskrupułów
dlatych,którzypodupadlinaduchu.Permanentnadbałośćodrobneszczegółyza-
biławgenerałachistarszychofcerachumiejętnośćpodejmowaniaważnychdecy-
zji9.Bezefektywnegodowódcy,wielkaniegdyśarmiapruskastałasięteraz
zwierzynąściganąprzezmyśliwegowpostaciNapoleona.
Nikt,awszczególnościsamiPrusacy,niespodziewalisiętakwielkiejporaż-
kiarmiiFryderykaWielkiego.Napoczątkukampaniipruskiewojskamaszeru-
jącedowalkizFrancuzamibyłyprzekonaneoswojejniezwyciężoności.Moż-
nabypostawićpytanie:czytabutamiałajakieśsolidnepodstawy?Wydajesię,
żePrusacyniedostrzegaliswoichsłabychstron,wśródktórychnajbardziej
widocznebyły:brakjednolitejstrukturydowodzenia,trzymaniesięprzesta-
rzałychdoktrynwojennychorazignorowaniezmianwprowadzeniudziałań,
jakiezaprowadziłaRewolucjaFrancuska.Wswoimzarozumialstwie,pruscy
przywódcyniedocenilirównieżmilitarnegogeniuszuNapoleona.
Ozmierzchu,14października1806roku,latasamozadowoleniazakończyły
siętragicznie.Trupyaroganckich,niedouczonychoficerówzasłałypolapodJeną
iAuerstadt.Młodszyoficer10GerhardScharnhorstpisałwjednymzeswoichli-
stów:Nasiofcerowieniepotrafądowodzić…Jedyniekilkuznichnadajesiędopia-
stowaniawyższychstanowisk11.SamScharnhorstwalczyłmężnieiskutecznie,
odnoszączwycięstwonalewymskrzydle,gdywtymsamymczasieksiążęBrunsz-
wickibyłzajętytraceniemAuerstadt12.
9C.vonderGoltz,JenatoEylau:TheDisgraceandtheRedemptionoftheOldPrussianArmy,London
1913,s.3.
10CiężkonazwaćScharnhorstamłodszymoficerem,skoroposiadałstopieńpułkownikaibyłszefem
sztabuwarmiiks.Bruszwickiego[M.P.].
11Scharnhorstdoswojejcórki,LubekaiHamburg,7listopada1806roku,za:K.Linnebach(red.),
ScharnhorstBriefe,Munich1914,t.I,s.296.
12PoczątkowozostałwysłanyzrozkazamidogenerałavonSchmettau,apojegośmierciprzejąłdo-
wództwonadjegodywizją,http://www.napoleon-series.org/research/biographies/Prussia/Prus-
sianGenerals/c-Prussiangenerals99.html,datakorzystania9IV2013[M.P.].
