Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstępdopolskiegowydania
wiaćichczytelnikowi5.Wartonatomiastprzypomnieć,żeichstylcharaktery-
zujesiężywąnarracjąiobfitymkorzystaniemzlicznychźródeł,wydanych
przezwszystkiestronyuczestniczącewkonflikcie.Lekturęułatwiająmapyoraz
wprowadzeniewsytuacjępolityczną,któretłumaczyprzyczynykonfliktu.Bar-
dzociekawejestteżopisaniearmiiobustron,przedstawionewpierwszych
rozdziałachksiążki,którecoprawdastawiawprzesadniezłymświetlearmię
rosyjską,niemniejpokazujeróżnicewobusystemachszkoleniaiwalki6.Zato
wdalszejczęścitekstuautorzydośćwyraźniestająpostronieRosjan,nietyle
sympatyzującznimi,cooceniającichsukcesy(albozamieniającporażkina
zwycięstwa)ipostawęwkonfrontacjizFrancuzami.Widaćtoszczególnie
mocnowmomentach,kiedykrytykująpomysłynapoleońskichdowódcówna
czelezNapoleonem.Dodającdotegostawianiewyżejrzetelnościrosyjskich
raportówprezentujesięobrazpracy,któraniekonieczniejestobiektywna.
MożetobyćzwiązanezfascynacjąautoraosobąDavidaChandlera,któryprzy
ogromnejwiedzybyłjednaknieodrodnymdzieckiemimperiummającegodo
dziśdniawielkiżaldoCesarzaFrancuzówofakt,żestanąłimnadrodzedo
sukcesu(cóżztego,żenakrótko).Nieoznaczatojednak,żenieoddającesar-
skiemu,cocesarskieiwieleopisówwalkpokazujejakośćnapoleońskiejmachi-
nywojennej.Szczególnewrażeniewywierafinałowabitwa,któraprzedstawio-
najestniczymstarcietytanów,wiścieepickimstylu,pełnadramatyzmuina-
głychzwrotówakcji.Zjakościątegoobrazuidzierównieżrzetelnośćnaukowa,
albowiemjestonopartynaźródłachwpostaciraportówipamiętnikówuczest-
niczącychwnimbohaterów.Autorzyniestroniąodmniejromantycznejstro-
nywojnyipisząobezustannejwalcezwarunkamiatmosferycznymi,głodem
orazmonotoniąwojskowegożywota.Niezapomnieliteżotymcosiędzieje,
gdymilknądziałaiudoboju”ruszająsanitariusze.Pokazanielosurannychpo
bitwiepodPruskąIławąniejestmożetakprzejmujące,jakto,którebyłoich
udziałemwczasiekampanii1812roku,alezpewnościąrobiwrażenie.
Ponieważdziełoukazujesięnarynkupolskim,należyteżwspomniećospra-
wienarodowej.Napewnorzucasięwoczyopisnaszejojczyzny,jakomiejsca
zapomnianegoprzezBogailudzi.Kilkakrotniewspominasiępolskiepustkowia
iwrogąpostawęczęścimiejscowejludności.Trzebajednakpamiętać,żeopis
dotyczygłównieterenówpołożonychnawschódodDolnejWisły,którewopi-
sywanymokresieniemogływytrzymaćporównaniazNiemcami,Włochami,
czyFrancją,naterenachktórychwalczylidotychczasżołnierzeWielkiejArmii.
JeślidodamydotegoogromnetempowalkwPrusach,niesprzyjającąaurę
iproblemyzzaopatrzeniem,związanezubogąsieciądrógimiasttotrudno
miećzazłe,żetakiwłaśnieobrazPolskiprezentująautorzy,tymbardziej,że
zasadniczomówiąustamiswoichbohaterów.Natomiastkwestiądyskusyjną
jestpodejścieNapoleonadoPolaków,któreznówwzoremChandlerabyło
5Więcejinformacjinatentemat,J.R.Arnold,R.R.Reinertsen,TriumfNapoleona.Kampaniafry-
dlandzka1807roku,Oświęcim2012.
6Chodzitutajgłównieozbytniąkrytykęrosyjskiejmusztryiregulaminów,któresamewsobienie
byłyzłe.
