Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
:książkipolecają
10
JULIUSZKURKIEWICZ
Cozrobićzupokorzeniem,kiedyzłojestusprawiedliwione,iczyczłowiektowięcej
niżzwierzę–naistotnedylematyodpowiadajądziśpowieścinapisaneprzezkobiety
PORTRET
Piszępoto,byludzieczulisię
mniejsamotni
MieszkaniewwysokimapartamentowcunaUpperEast
SidenaManhattanie,zwidokiemnaEastRiver,urządzone
zprostotąkontrastującązkiczowatymprzepychemre-
cepcji.Awnimnajbardziejautentycznaosoba,jakąmo-
żeciespotkaćwNowymJorku–ElizabethStrout.
szącyodpiątegorokużycia–zniechęconybrakiempowodzenia
zrezygnowałbyzkariery.Pisarkaniebyłazresztąwsytuacjibez
wyjścia–skończyłastudiaprawnicze,przezjakiśczaspraktyko-
wała.Acierpliwapracanadpisarskimwarsztatemsięopłaciła.
Odczasówdebiutujejkolejnepowieścibyłycorazwiększymi
sukcesamiartystycznymiikomercyjnymi.
Największymznichjestjakdotąd„OliveKitteridge”(2008,wyd.
pol.2010),powieśćwkilkunastuopowiadaniach,którespajaty-
tułowapostać.Olive,nauczycielkamatematyki,jestemocjonalną
inwalidkąnieczułąnakonwenanse,wymagawieleodsiebieityle
samoodinnych,wtymodmężaaptekarzaicałkowiciepodpo-
rządkowanegojejsyna.Ichżyciepoznajemynaprzestrzenikilku-
dziesięciulat,takjakżycieichmiasteczka–skrywanedramaty,
zdradyiupokorzenia.Olivemawglądwnajwiększesekretyota-
czającychjąludzi–mogąbyćpewni,żeniesentymentalnezrozu-
mienie,któreimoferuje,wynikazrozpoznaniasamejsiebiewdru-
gimczłowieku.Wjednejzescenwybuchapłaczemnawidokscho-
rowanejanorektyczki:„Jesteśwygłodzona.Jatakże.Jakcisię
wydaje,dlaczegopochłaniamkażdypączekwzasięguwzroku?
Oczywiście,żejestemwygłodzona,wszyscyjesteśmy”.Za
„OliveKitteridge”StroutdostałazasłużonegoPu-
litzera,awminiserialuHBOwreżyseriiLisyCho-
lodenko(„Wszystkowporządku”)głównąro-
lęzagrałarewelacyjnieinicjatorkaprzed-
sięwzięcia–FrancesMcDormand.
Najnowsza„MamnaimięLucy”to
najbardziejkameralna(niecałe200
stron)powieśćStrout,azarazemjej
pierwszanarracjapierwszoosobowa.
BohaterkąjestmieszkającawNowym
Jorkupoczątkującapisarkaprzedde-
biutem,któramniejwięcejwpołowie
lat80.trafiadoszpitala.Zaczynasięod
wycięciawyrostkarobaczkowego,koń-
czy–zniewyjaśnionychdokońcaprzy-
czyn–dziewięciotygodniowympobytem
wszpitalu,wtrakciektóregoprzyjejłóżku
nieoczekiwaniezjawiasięniewidzianadawno
matka,prostakobieta,zktórąrozmowyograni-
czająsięwłaściwiedoplotekoludziachzpozostawio-
nejdawnowtylemieścinywIllinois.Stopniowoodtwarzamyhi-
storięmłodejLucy–wrażliwej,zdolnejdziewczynki,którejojciec
wróciłzdrugiejwojnyjakopsychicznywrak.Anion,animatkanie
byliwstaniezadbaćopodstawowe–materialneiemocjonalne–po-
trzebydzieci.Lucypamięta,jakjakodziewczynkanadługiegodzi-
nybyłazamykanawfurgonetcewgarażu.
„MamnaimięLucy”topowieśćoodzyskiwaniugodności,zrzu-
caniuskóryniezasłużonegowstydu.Lucy,uświadamiającsobie,że
niktniemiałprawadowykorzystywaniajejodmienności–choć-
bysposobumówieniaczyubieraniasię–dotworzeniaspołecznej
dystynkcji,potrafipoukładaćsięzmatką,choćta,nawetpróbując,
niemożeznaleźćsłów,którebyłybywstanieoddaćrozmiarkrzyw-
dycórki.AjednocześnieLucy,zamieniającswąopowieśćnapierw-
sząpowieść,przekazujewłasnedoświadczeniainnym,booddzie-
ciństwawie,że„będziepisaćpoto,byludzieczulisięmniejsa-
motni”.PowieśćosadzonawczasachReagana,ajednocześniena
naszeczasy,wktórychrosnąprzepaści,frustracjainienawiść.
POWIEŚĆ
MAMNAIMIĘLUCY
ELIZABETHSTROUT
PRZEŁ.BOHDANMALIBORSKI
WielkaLitera,Warszawa
PREMIERA18MAJA
Ż
syspięłazwykłągumką.PrzyjechaładoNowegoJorkunakilka
adnychgadżetów,drewnianystół,książkinauginających
siępodichciężarempółkach.Jedynymwyróżniającymsię
elementemjestpianino,ananim–otwartenuty.Mozart.
WłaścicielkamieszkaniaElizabethStroutmimoskończo-
nych60latmasylwetkęszczupłejdziewczyny,ajasnewło-
dni,bypozałatwiaćsłużbowesprawy.Częściejspotkacie
jąwBrunswick,miasteczkuwlesistym,pełnymje-
ziorstanieMaine.Zaledwie42kilometryodpo-
łożonegonadAtlantykiemPortland,wktó-
rymsięurodziła(niemylićzPortlandwsta-
nieOregon).ŚwiatNowejAnglii–stanów,
któreprzedbliskoczterystulatyzasie-
dlilipurytanie–tojejświat.Przemie-
niłagowlaboratoriumwspółczesno-
ści,takjakMunroprzemieniławla-
boratoriumświatprowincjikanadyj-
skiegoOntario.
JejrodzinażyjewNowejAngliiod
niepamiętnychczasów.Znakomiciewy-
kształcenirodzice(ojciecbyłprofeso-
remparazytologii,matkawykładałalite-
raturę)wychowalijąwprowincjonalnym
MaineiNewHampshire.Byli(ojciecoddaw-
nanieżyje)kongregacjonalistami–wiernymi
najbardziejdemokratycznegoKościołaprote-
stanckiegonaświecie(na102purytanówzestatku
„Mayflower”aż35byłokongregacjonalistami).Wdomumłodej
Stroutniebyłotelewizora,byłoradio,azczasopismwyłącznie„The
NewYorker”.
WtrakciewywiaduzeStrout(doprzeczytaniawkolejnym,wa-
kacyjnymnumerze„Książek”)miałemwrażenie,żeobcujęznaj-
bardziejautentycznąosobąwNowymJorku.Przedewszystkim
–zuwaginasposóbmówienia.Gdyktośjąwkurza(np.George
W
.Bush),podnosigłos,wyraźnieniemogącpowstrzymaćemocji.
Odmawiateżodpowiedzinaabstrakcyjnepytania,wymykającsię
próbomobsadzeniajejwroliautorytetu„odwszystkiego”.Ucina
jenatychmiast:„Niejestemnatylemądra,byodpowiedzieć”.Poza
tymniemaoporów,bymówićoswoichporażkach.
Najbardziejuderzającymfaktem,gdysprawdzimyjejstronę
wWikipedii,jestrokwydaniajejpierwszejpowieści„AmyandIsa-
belle”(oskomplikowanychrelacjachmatkiicórkizprowincjo-
nalnegomiasteczka)–1998.Cooznacza,żezadebiutowaławwie-
ku42lat,wwieku,wktórymkażdyinnypisarz–takjakStroutpi-
PAWEŁKISZKIEL/AGENCJAGAZETA,LEEMAGE/EASTNEWS
