Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naszejkorespondencjidotamtychczasów.Teraznie
umiemjużtakpisać[…]”(listnr68).
Istotnetowyznanie:listyjakopierwotniejedyna
twórczośćliteracka.Aitapóźniejsza,profesjonalna,
narodziłasięwłaśniezkomunikacjiepistolarnej,
przeznaczonejdlajednegoczytelnika–adresata.
Adresatamitymi–zanimSchulzwszedłwszranki
literackie–bylipoczątkowoprzeważniezasymilowani
iasymilującysięŻydzi,rówieśnicypisarza,często
obyczajowobardziej„polsko-galicyjscy”niż„żydowscy”.
Oniwłaśniestanowiliśrodowisko,wktórymwyrósł,
zktórymłączyłygoliczne,rozgałęzionewięzyrodzinne,
koleżeńskie,sąsiedzkie.Iwspólna,zapomniananapoły,
zanurzonawmitologiiprzeszłość.Toteżwielu
najważniejszych,najbliższychmuuczestników
korespondencyjnegodialogu–towłaśnieludzieztych
kręgów,tymbardziejspójnych,żeprowincjonalnych;
ludzie,którzyswązaściankowośćuszlachetnialinaobraz
ipodobieństwoświata.Stądwynikafaktunicestwieniatak
ogromniewielulistówSchulza:zginęływrazzeskazanymi
nazagładęadresatami.
Zarównoepistolografia,jakrównieżtwórczość
pamiętnikarska(Schulzpisywałnieregularniecoś
wrodzajudziennika)nieoddziśchylisiędoupadku.Listy
bywająjeszczeliterackimpretekstemformalnym;same
przestałybyćtwórczością,wdużymstopniuutraciłyrację
bytu,stałysięanachronizmemiwręczzanikły.Idzisiajjuż
nawetniepróbujądorównaćtym–niedoścignionym
–którychpapierpożółkł,apismowyblakło.Jedynie
wzapadłychkątach,nazabitychdeskamiperyferiach
czasuiprzestrzenimogłyjeszczeprzetrwać–zwykle
wszczątkowychformach–tradycjesztukiepistolarnej,jej
praktykowanie.Schulzbyłzapewnejednymzostatnich,
którzytakpióremlistopisarskimwodzili.
Oddalonegoodbliższychprzyjaciółi„pokrewnych
duchów”,miasteczkoskazywałonaintelektualną
iartystycznąsamotność,zaludnianątylkoprzeztych,
będącychwzasięguręki,zktórymirozmowymogłyby
choćwczęścizastąpićwymianęzapisanychmyśli.
