Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
Naskutekodsunięciaodkierowaniamiastemnajpierwrzymskichka-
tolikówiunitów(w1654r.),apotemprawosławnych(w1667r.)stosunki
międzykonfesyjnymiispołecznymigrupamiwPołockubyłynapięte.Ka-
tolicko-unickimagistratniecieszyłsięwsparciemzestronyludnościprawo-
sławnejimusiałwformiepisemnejuzgadniaćznpospólstwem”wszystkie
podstawowesprawyzwiązanezżyciemmiasta(ściąganiepodatków,wypła-
tynstacji”żołnierzomiin.).nPospólstwo”zdecydowaniewalczyłozfinanso-
wyminadużyciamiurzędnikówmiejskich,usiłującnadrodzesądowejspo-
wodowaćzwrotdobudżetumiastasumpieniężnychzawłaszczonychprzez
skorumpowanychczłonkówmagistratu.Ponadtowmagistracienastąpił
długotrwałykonfliktmiędzynobilitowanymiw1676r.burmistrzemMi-
kołajemZielednickimirajcąJanemPieszkiewiczemzjednejstronyaresz-
tąurzędnikówmiejskich-zdrugiej.Wtakichokolicznościachpowstało
wieledokumentów,którebardzodokładnieukazująproblemorganizacji,
funkcjonowania,praktykisądowejwładzmiejskichPołockawdrugiejpo-
łowieXVIIw.
Nicdziwnego,żedokumentytejksięgiprzyciągnęłyuwagęuczonych
jużwdrugiejpołowieXIXw.W1874r.pracownicyCentralnegoArchi-
wumAktDawnychwWitebskuopublikowali6dokumentówzjejzawar-
tości,jednocześniepopolskuiwtłumaczeniunajęzykrosyjski,wwydaw-
nictwienИсторико-юридическиематериалы,извлеченныеизактовых
книггубернийВитебскойиМогилевской”2.
JednakżeopublikowanewXIXw.dokumentywżadensposóbnie
wyczerpująpotencjałuksięgimiejskiejz1676r.jakoźródłahistoryczne-
go.ZawieraonabogatymateriałdotyczącysytuacjigospodarczejPołocka
ijegoludności,organizacjidźwińskiegohandluzRygą,stosunkówmająt-
kowo-prawnychmieszczaństwapołockiego,atakżeżyciacodziennegopo-
łocczan.ZewzględunahistoryczneikulturoweznaczeniePołocka,jako
jednegoznajważniejszychmiastWielkiegoKsięstwaLitewskiegoicałej
EuropyWschodniej,szczególniecennesąinformacjeoreligijnychinsty-
tucjachnaobszarzemiasta,jegogeografii,położeniuspołeczno-prawnym
ludności,strukturzeelitymiejskiej.Podkreślmy,żegłównytwórcaksięgi
magistratumiastaPołockaz1676r.-rajcaŁukaszSitnianowicz-Piotrow-
2Nr37(ИЮМ,т.5,s.339-371);nr45(ИЮМ,т.5,s.371-373);nr48(ИЮМ,т.5,
s.373-377);nr57(ИЮМ,т.5,s.378-414);nr68(ИЮМ,т.6,s.221-239);nr257
(ИЮМ,т.6,s.239-242).
