Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
łyteologicznej4.WtrakcielicznychswoichpodróżyIbnQArablpogłębiał
znajomośćszyizmu,apozatymwzbogacałwiedzęzzakresufilozofii
Iranu.Istniejedużeprawdopodobieństwo,iżpodczaswędrówekpoSy-
rii,IrakuiArabiiSaudyjskiejmógłpoznaćgłównenurtytejmyśli.
CałatwórczośćIbnQArablegowskazujenarozległąwiedzęfilozo-
ficznąiznajomośćjejgreckichźródeł.Wyraźnyjestprzedewszystkim
wpływneoplatonizmu,któryjednakprzyjmujeuIbnQArablegoswoistą
postać.Autorbowiemposługujesięterminemtagallf(objawienie)za-
miastneoplatońskiegookreśleniaDemanacja”.Schematobjawianiasię
BytupierwszegobardzoprzypominaemanacjęwteoriiPlotyna.Jedyny
Byt,którymjestwprzypadkuIbnQArablegoBóg,objawiasięwserii
zróżnicowanychbytów:duszauniwersalna,aniołowie,prorocy,ludzie.
Każdakategoriabytówuczestniczywdoskonaleniukategorii,którajest
wobecniejwyższa.
Pozatymkażdakategoriamusiistnieć,gdyżwprzeciwnymrazie
hierarchiabytówniebyłabykompletna.Istnienietychbytówmajednak
charakterprzypadłościowy,ponieważprawdziweistnienie,istnieniesa-
mowsobiejestcechąBoga.
JednocześnietwórczośćIbnQArablegoznamionujewpływfilozofii
Iranu.MyśloobjawieniusięBogawiążesięzteoriąiluminacji,której
autorembyłAs-Suhrawardl5.Wtejteoriiźródłembytujestwprawdzie
Światłoświateł,leczprzypominaonawsposóbwyraźnyobraztworze-
niaświata,jakibudujeIbnQArabl.DziękiemanacjiŚwiatłapowstajehie-
rarchiabytów.Każdybytposiadaswojedwaaspekty:wewnętrzny
(bdt
.in)izewnętrzny(z
.dhir).Chcącodkryćistotęrzeczy,trzebapominąć
aspektzewnętrznyiprzeniknąćwświatukryty,jakizawierawsobie
aspektwewnętrzny.Przeniknąćnatomiastoznaczabyćwtajemniczo-
nym,poznaćwiedzętajemną.
WwieluswoichdziełachIbnQArablpodaje,żewielokrotniemiałwi-
zjeiuważa,iżdziękinimdostąpiłwtajemniczenia,poznającprawdy
wyższe.Spotykałsiętakżezmistrzamiwiedzytajemnej,którzyprzeka-
zywalimupewnetajemnice.WtensposóbmyślIbnQArablegoprzepeł-
niłezoteryzm,ajegomistykastałasięmistykąintelektualnąprzeznaczo-
IX
Wstęp
4Wartozaznaczyć,żeašQarycigłosilizgodnośćrozumuiwiary,uznając,iżzasad-
niczetezytradycjireligijnejmożnapoznawaćwdwojakisposób:drogąobjawienia
ztekstuKoranulubpoprzezanalizęrozumową,przyczymobydwiemetodymająta-
kąsamąwartość.
5Mistykperskiżyjącywlatach1155-1191.
